Prof. Dr. OKTAY SİNANOĞLU Hayatı

Prof. Dr. OKTAY SİNANOĞLU Hayatı Türk milletinin layık olduğu muasır medeniyet seviyesine çıkmasına gayret etti. Kişiliği, Örnek olmaya çalıştığı ilkeleri, Halka duyurmaya çalıştığı düşünceleri maalesef toplumun çoğunluğunun dikkatinden kaçmış olmalı ki yaygınlaşamadı, popüler kültür ile sarhoşlaşmış Türk toplumu ölümünden sonra fikirlerine sahip çıkabilecek mi?

Prof. Dr. OKTAY SİNANOĞLU Hayatı
20 Nisan 2015 - 23:32

Yaşamı boyunca Kuantum mekaniği'ne birçok katkıda bulunmuş dünyanın en genç yaşta profesör olmuş kişisi ve Nobel adayı, Türk kuantum kimyacısı, kuramsal kimyacı ve moleküler biyolog bir bilim adamı Ünlü sanatçı Esin Afşar'ın ağabeyi Prof. Dr. OKTAY SİNANOĞLU 20 nisan 2015 tarihinde ABD Miami'de vefat etti

 

Prof. Dr. OKTAY SİNANOĞLU Hayatı

Babasının (Nüzhet Haşim Sinanoğlu) Türkiye Başkonsolosluğunda görev yapmakta olduğu Bari'de doğdu. 

1939 yılında İtalya'da II. Dünya Savaşı'nın başlamasının ardından ailesiyle Türkiye'ye döndü.

 

Oktay Sinanoğlu, sonradan TED Koleji olan Ankara Yenişehir Lisesi'ne burslu öğrenci olarak girdi ve 1953 yılında bu okulu birincilikle bitirdi. Okulun bursuyla Kimya Mühendisliği okumak üzere ABD'ye gitti. 1956'da ABD Kaliforniya Üniversitesi Berkeley Kimya Mühendisliği'ni birincilikle bitirdi.

1957'de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nü sekiz ayda bitirerek yüksek kimya mühendisi oldu. "Alfred Sloan" ödülünü aldı. 1959'da Kaliforniya Üniversitesi Berkeley'de kuramsal kimya doktorasını tamamladı. 1960'ta Yale Üniversitesi'nde öğretim üyesi (asistan profesör) oldu.

 

1960-1961 yıllarında atom ve moleküllerin çok-elektronlu kuramı ile "Doçent" oldu. 1963'te 50 yıldır çözülemeyen bir matematik kuramını bilim dünyasına kazandırarak 28 yaşında "tam profesör" unvanını aldı. 20. yüzyılda Yale Üniversitesi'nde bu sanı kazanan en genç öğretim üyesidir[1].

 

1962 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi mütevelli heyeti yalnız Oktay Sinanoğlu'na mahsus olmak üzere kendisine Danışman Profesör ünvanını verdi. Yale Üniversitesi'nde ikinci bir kürsüye daha profesör olarak atandı. 1973'de Almanya'nın en yüksek "Aleksander von Humboldt Bilim Ödülü"nü ilk kazanan kişi oldu. 1975'de Japonya'nın "Uluslararası Seçkin Bilimci Ödülü"nü kazandı; yine 1975 yılında özel kanunla Oktay Sinanoğlu'na ilk ve tek Türkiye Cumhuriyeti Profesörü ünvanı verildi. 1976'da Japonya'ya Türkiye Cumhuriyeti Özel Elçisi olarak gönderildi. Kendisi Türk-Japon kültür, bilim ve eğitim ilişkilerinin temellerini atmıştır. Amerikan Bilim ve Sanat Akademisinin ilk ve tek Türk üyesidir[2]. Meksika hükümeti tarafından yüksek Bilim Ödülü "Elena Moshinsky" ile ödüllendirildi.

Dünyada yeni kurulmaya başlayan moleküler biyoloji dalının ilk profesörlerinden biri oldu. DNA sarmalının çözelti içinde o biçimde nasıl durduğuna açıklama getirdi. Dünyanın pek çok yerinde buluşları ve kuramları ile ilgili konferanslar verdi.

 

1980'li yıllarda çalışmalarını kimya biliminin basit bir şekilde öğretilmesine yönelik bir kuramsal çerçeve üzerinde yoğunlaştırdı. Ancak 1988'de yayımlanan çalışmaları akademik dünyada ilgi görmedi. 1993'te Yale Üniversitesi'ndeki profesörlük görevlerinden erken sayılabilecek bir yaşta emekliye ayrıldı. Aynı yıl Türkiye'ye dönerek Yıldız Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü'nde profesörlüğe atandı. 2002 yılında bu görevden de emekliye ayrıldı.

 

Türkiye'de bulunduğu dönemde çalışmalarını daha çok Türk ulusal kimliği ve Türk diliyle ilgili milliyetçi görüşlerini yaymaya adadı. Eğitim dilinin resmi dil olması gerektiğini ve yabancı dilin takviyeli olarak öğretilmesinin gerektiğini savunmaktadır. Matematiksel yapısından dolayı Türkçe'nin en iyi bilim dili olduğunu söylemektedir[3]

Yaşamı boyunca Kuantum mekaniği'ne birçok katkıda bulunmuş bir bilim adamıdır. P.A.M. Dirac'in de üzerinde uğraştığı ancak çözümleyemediği bir problemi, "Kuantum mekaniği"nde, Hilbert uzayının topolojisi ve içerdiği yüksek simetrileri çözdü[4]. Böylece Kimya bilimini bu topolojik inceleme ile sağlam bir temele oturttu.

19 Nisan 2015 tarihinde hayatını kaybetti.[5]

 

Ünlü sanatçı Esin Afşar'ın ağabeyidir.

Tüm akademik çalışmaları içinde en önemli 5 kuramı şöyledir:

Many Electron Theory of Atoms and Molecules (1961) – Atom ve moleküllerin çok elektronlu kuramı[6].

Solvophobic Theory (1964) – Çözgeniter kuramı[7].

Network Theory (1974) – Kimyasal tepkime mekanizmaları kuramı[8].

Microthermodynamics (1981) – Mikrotermodinamik

Valency Interaction Formula Theory (1983) – Değerlik kabuğu etkileşim kuramı.[9].

 

Kitapları

Göçmen Hamamı (ISBN 9786054569014)

2050'ye 5 Kala Dünyanın 105 Yıllık Tarihi (ISBN 9944090674)

İlerisi için (ISBN 9944090611, ISBN 9944090612)

Türkçe Giderse Türkiye Gider (ISBN 9944090605)

Bye Bye Türkçe / Bir Nev-York Rüyası (ISBN 9752977634, ISBN 9752977631)

Büyük Uyanış (ISBN 975841027X , ISBN 9752977669)

Hedef Türkiye (ISBN 9758410229 , ISBN 9752977648)

Ne Yapmalı / Yeniden Diriliş ve Kurtuluş İçin (ISBN 9752977626)

Yeni Bilim Ufukları I (ISBN 9789944090)

Yeni Bilim Ufuklari 2 Yeni bir matematik kuramı ve onunla bazı fizik kimya ilkelerinin bulunması(ISBN 9789789944095)

Yeni Bilim Ufukları 3 Hayatın Örgüsü Elli Yıllık Biyolojinin Temellerini Sarsan Sorular (ISBN 9944090681)

Açıklamalı Fizik, Kimya, Matematik Ana Terimleri Sözlüğü (ISBN 9789751619679)

 

Akademik kitapları

Modern Quantum Chemistry : Istanbul Lectures (Academic Press,1965)

Sigma Molecular Orbital Theory (Yale Press,1970)

Three Approaches to Electron Correlation in Atoms and Molecules (with K.Brueckner,Yale Press,1971)

New Directions in Atomic Physics (with E.Condon,Yale Press,1971)

 

İlgili kitaplar

Oktay Sinanoğlu, Türk Aynştaynı (hazırlayan: Emine Çaykara) (ISBN 975-297-765-0)

Oktay Sinanoğlu, Bir Türk Dehası (yazan: Ahmet Hakan) (ISBN 9758618342)

Türkçe karşılığını önerdiği yabancı sözcükler[değiştir | kaynağı değiştir]

Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu'nun önerdiği sözcüklerden bazıları eskiden kullanılan ama zamanla unutulmuş sözcüklerdir.

 

Kaynakça

^ http://www.yale.edu/opa/arc-ybc/ybc/v26.n2.news.07.html YALE Üniversitesi bülteni

^ http://amacad.org/publications/BookofMembers/ChapterS.pdf American Academy of Arts & Sciences Academy Members, 1780-2010

^ Atatürk ve Türk Bilim Dili - Prof.Dr.Oktay SİNANOĞLU -1971

^ Computational Chemistry Yazar: Jerzy Leszczynski

^ "Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu hayatını kaybetti!". Habertürk.com. 20 Nisan 2015. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015.

^ Proc Natl Acad Sci U S A. 1961 August

^ interscience.wiley.com

^ quantum-chemistry-history.com

^ Sinanoğlu, O, “On the algebraic construction of chemistry from quantum mechanics. A fundamental valency vector field defined on the Euclidean 3-space and its relation to Hilbert space”,Theoret. Chim. Acta (Berl.), 1984, 65, 243-248.

 

DETAYLI BİLGİ İÇİN TIKLAYINIZ

YORUMLAR

  • 0 Yorum