Devlet-i Aliye'de Kimler Askerlikten Muaftı

 Askerlik hizmeti 6 yıldı ve ekseriya 10 yıla kadar uzanabiliyordu. Daha sonra 5 yıla düşürüldü.   Ordu için yalnız Anadolu ve Rumeli'nin Türk halkından asker alınmaktaydı.  
Peki, kimler askere alınmazdı?: 
-Osmanlı ailesi erkekleri askere alınmazdı-  Müslüman olmayanlardan asker alınmazdı- Bosna-Hersek, Arnavutluk, Doğu Anadolu, Dersim ve havalisi, Doğu Karadeniz sahilleri, Arabistan yarımadası memleketleri ve Trablusgarp gibi Müslüman bölge halkından asker alınamıyordu. 
-Doğu Anadolu'da Gavurdağ, Akçadağ ve Dersim bölgeleri- Halep ve Güney Anadolu'nun bazı bölgeleri askere alınma çabalarına karşılık devamlı isyan halindeydi.  
-İstanbul halkı askerlikte muaftı.  Başka yerde otursa bile İstanbul'da doğmuş olanlar askerlikten muaftı.  
-Hicaz'da doğanlar da askerlikten muaftı.  
-Arap Bedevileri, Girit ahalisi ve Arnavutlar, Suriye'nin bir kısmı, Doğu Anadolu'nun bazı vilayetleri bir kısmı askerlikten muaftı.  
-Ülkenin birçok yöresinde nüfusa kayıtlı olmayan aşiretler ve özellikle de Irak topraklarında nüfusa kayıtlı olmayan aşiretlerin çoğu askere gitmiyordu.  
-Osmanlı da bedelli askerlik sadece Müslüman olmayanlar için değil, Müslüman olanlar için de geçerliydi.    
-1846'da zengin Müslüman ya yerine birini buluyor ya da 50 altın vererek muaf oluyordu. Eğer yine kura yani çağrılıma olursa en yakın istediği askeri birlikte 5 ay eğitim görmek şartıyla 50 altın yine vererek muaf oluyordu.  
-Gayrimüslimler 65 altın verip Müslümanlar gibi 5 yıl değil de 60 yıl askerlikten muaf oluyordu.  
-Medrese âlimleri ve öğrencileri de askerlikte muaftı. 
-Osmanlı'da kadılar, müderrisler, imamlar, müezzinler, tekke şeyhleri, muayyen derslerini vermek şartıyla medrese talebesi, Kâbe-i Muazzama, Mescid-i Nebevi, Mescid-i Aksa hademesi, Peygamber kabirlerinin türbedarları, bizzat padişah hizmetinde on dört sene bulunanlar, mızıka-ı hümayun üyeleri ve hademesi askerlikten muaftı. 
-Devlet memurları da askerlik hizmetinden muaftı.  
-Bir ailenin tek oğlu askerlikte muaftı. 
-Yetim bir kızla evlen askerlikte muaftı.. 
-Sonradan Müslüman olanlar askerlikte muaftı. Beş seneden çok pranga cezası alan cinayet suçluları, askerlikte muaftı. Yetmiş yaşını geçen veya sakat birinin başka kimsesi yoksa askerlik çağına gelmiş ve işe yarar tek oğlu askere alınmayıp tecil edilirdi.  
-Yerine bir başkasını göndermek (bedel-i şahsî) veya askeriyeye iki hayvan beslemeyi taahhüt etmekle de askerlik mükellefiyeti yerine getirilmiş sayılırdı.  
-Askere kendi atıyla gelenlerin askerlik hizmetleri 4 yıldan 2 yıla düşürülüyordu. 
1909 Yılında Rediflik kaldırıldı Müslüman-Gayrimüslim herkes için mecburî askerlik getirildi. Askerlik müddeti 3, bahriyede 5 sene oldu. Liseden yukarı tahsili bulunanlar ihtiyat zâbiti (yedek subay)  edildi 
Kaynaklar: 
Tarihci Necati Aydın.
Prof. Dr. Zübeyir SALTUKLU
Mehmet Arslan: Birinci Dünya Harbinde Çanakkale Cephesine Asker Alım İşlemleri
Kemal Karpat: 1830- 1914 Osmanlı Nüfusu