Eski Fatihli Osman Nuri Eralp

Osman Nuri Eralp, 1877 Arapgir doğumlu, Askeri Veteriner Okulu’nu 1897’de birincilikle bitirmiş,  bakteriyoloji ve viroloji üzerine önemli araştırmalar yapmış. Çalışmaları: tüberküloz, tüberkülin, şarbon, sığır vebası, kolera, gonokok, frengi, sütte yaşayan ve sütle bulaşan bütün mikroorganizmalar üzerine.

1902’den itibaren Bilimsel ve Deneysel Araştırmalarına Bakteriyolojik Kimyasal Tahliller ve Patolojik Anatomi Şefi olarak devam etmiş. Bakteriyolojik analiz ve inokülasyon yöntemi geliştirmiş. Bu yöntemlerden biri, “Osman Nuri Metodu” adıyla literatüre geçmiş. Pasteur Enstitüsü’nde yayımlanan araştırmaları sebebiyle Fransız hükümeti kendisine iki nişan vermiş.

Osman Nuri Eralp’in 1918’de “Başka Dünyalarda Yaşam Var mı” ismiyle Türkiye’nin ilk bilimkurgu yazarı olarak Osmanlıca kaleme aldığı bilim ve düşünce tarihimiz açısından son derece ilginç ve heyecan verici bir kitapta yazmış. 

Osman Nuri Eralp 1915-1940 yılları arasında Fatih At Pazarı Mıhçılar Caddesi 

3 numaralı bu evde yaşamış. Resmi ve idari görevlerinin sona ermesinin ardından, hayatının geri kalan yıllarını evinin alt katında bulunan özel laboratuvarında çalışarak geçiren Osman Nuri Eralp, 24 Şubat 1940 tarihinde mide kanamasından vefat etmiş. Resimde görüldüğü gibi askeri tabur cenazesini evinden alıp Fatih camisine götürüyor.

Osman Nuri Eralp’ın evinin önünde çekilen fotoğrafda görülen dış kapı ve sağ ferforje pencere korkuluğu duruyor. Diğer taraf dükkana dönüştürüldüğü için 

detaylar yok olmuş. 20 yıldır Özcan sürücü kursu olarak kullanılan binanın içinde bugüne gelebilmiş bir çok detay var. Osman Nuri Eralp’ın evinin giriş holüne yaptırdığı karşılıklı duvar resimleride bugüne gelebilmiş. 

Sol duvarda tapınak saray mimarisi örneği korint başlıklı iki sütun yanında  oturan Antik Yunan kadın elbisesi modeli chiton giymiş iki kadının Tanrıça Hera’nın çok sevdiği göz alıcı parlak renkli tüyleri ve olağanüstü kuyruğuyla tavus kuşu erkeğini izlediğini görüyoruz. Erkeği diyoruz çünkü kahve renkli dişisi, karşı cinsinin gösterişi ve güzelliği karşısında oldukça basit kalır. 

Hera yüz gözlü bir dev olan hizmetkarı Argos’un Zeus tarafından öldürülmesi üzerine, Argos’un anısını yaşatmak için gözlerini oydurtarak tavus kuşunun kuyruğuna yerleştirmiştir. Tavus kuşunun kuyruğundaki motifler antik Yunan’da Argos’un gözlerini aynı zamanda gökyüzündeki yıldızları simgeliyor.

Kaynak: İstanbul Araştırmacısı Güven Bayar 
************************
Kitap incelemesi:Eralp, Osman Nuri. (2020). Başka Dünyalarda Canlı Mahlukat Var Mıdır? İstanbul: Karakarga Yayınları.

Özet:
Bir veteriner ve bakteriyolog olan Osman Nuri Eralp tarafından kaleme alınıp 1918 yılında basılan Başka Dünyalarda Canlı Mahlûkat Var mıdır? adlı eser, ilk basımından 101 yıl sonra, 2019 yılında ilk defa Latin harfleriyle tekrar günümüz okuyucusu ile buluşma fırsatı bulabildi. 
Eralp’in bu kısa eserini üç bölüme ayırmak mümkündür. 
“Dünyada ve Gezegenlerde Hayat Meselesi” adını taşıyan ilk bölüm kitabın ana konusu olan başka dünyalarda canlı olup olmadığı sorusuna bilimsel cevaplar vermeye çalışır. 
Eserin ikinci bölümünde yazar gezegenleri (Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn-Uranüs-Neptün) ele almakta, bu gezegenlerin dünyaya olan uzaklığı, çapı, yoğunluğu, hacmi, kütlesi, yerçekimi bilgisi gibi dönemin bilimsel verilerini sunarken öte yandan gezegenlerdeki yaşama dair hayal ürünü tasvirlere, yaratıklara, dev bitki ve hayvanlara yer verir. 
Eserin son bölümü “Dünya ve Bu Dünyalarda Hayatın Sonu” başlığını taşımakta ve daha önce bahsi geçen gezegenler ve Güneş ile ilgili özet yapıldıktan sonra fütüristik yorumlara yer verilmektedir. 
Eser ne kurmaca bir yapıya ne de Osmanlı Fenni Roman geleneğinde ilk olma özelliğine sahiptir. Dolayısıyla, eser bir “hayali gezegenler kılavuzu” olmaktan öteye gidemez. 
Buna rağmen, dünya-dışı varlıklar, üstün teknoloji, ileri medeniyet fikri, gelecek tasavvuru gibi konulara temas etmesi ve zamanının bilimsel anlayışını yansıtması bakımından hiç şüphe yok ki kayda değer bir metindir.