Çin - Hindistan Gerginliği
Asya pasifik neden silahlanma yarışına giriyor?
Asya ülkeleri top yekün bir savaş mı öngörüyor?
Bugün konumuz Hindistan-Çin gerilimi. Hindistan ve Çin Asya da hem nüfus hem toprak hem de nükleer olarak bulunan iki büyük güçtür. Hindistan yıllarca sessiz kalmış ve Çin gibi geçmiş günlerini arayan bir ülke konumuna gelmemiş yada getirilmek istenmemiş bir devlettir. Yaklaşık 1.4 milyar insan ev sahipliği yapan ve bu büyük nüfusun arasındaki gelir dağılımını tam olarak dengeleyemeyen bir devlet iken Çin karşımıza çok farklı bir boyutta ve askeri, diplomatik, ticari vs gibi konularda çok farklı amaçları ve hedefleri olan bir ülkedir.
Çin ve Hindistan arasında ki muhtelif konuların yakın tarihi ile başlamak istiyorum. 1962 yılında Çin’in yol inşasına başlaması ve 1200 yolun bir kısmının Hindistan’ın hak iddia ettiği aksai bölgesinden geçiyordu. O yıllarda Çin Hindistan üzerinde baskı kurabilmeyi başarmış ve Hindistan’a kabullendirebilmişti ancak Hindistan hükümetleri yıllar boyunca sınır hattında hep sorunlar yaşamıştır. Hindistan Çin’in topraklarını ilhak etiğini Çin’de Hindistan’ın topraklarını ilhak ettiğini ve askerlerini geri çekmelerini bekliyor ancak önemli nokta şurası ki yıllarca süren bu gerilimler esnasında Çin hem ekonomik hem askeri hem politik olarak kendisini geliştirirken Hindistan bu gelişimi sağlayamamış hatta yıllık askeri bütçesini çok düşük tutmuştur. Önemli bir dipnottur ki Hindistan en son savunma bütçesine 130 milyar dolar ayırmıştır. Bu ne demek biliyor musunuz? Ben Çin’e karşı silahlanmanın ve hatta taarruz üçünü artırmanın doğruluğunu kabullendim demektir.
1996 da yapılan antlaşma sonunda her iki tarafta patlayıcı ve ateşli silahlar kullanmayacak, fiili kontrol hattının 2 kilometre içinde geçerli olan bu anlaşma sonucunda bugüne kadar ki çatışmaların sopalarla ve taşla yapılan savaşlara neden olmuştur. 2021 aralık ayında Çin ve Hindistan arasında Galwan vadisinde taş ve sopalarla 1975 yılından sonra ki ilk büyük gerilim olarak hafızalara kazınmıştır. Binlerce askerin yaralandığı gerginlik zaman zaman yumuşasa da genel anlamda devam etmektedir.
Peki Çin ne istiyor?
Çin ekonomik gelişimini yumuşak güç stratejisi ile tamamladıktan sonra artık esas amacına bölgesel ve küresel güç olma emellerine doğru hızla ilerlemektedir.
Bunu anlamanın en kolay yolu Çin’in attığı adımlardan rahatsız olan ve gerginliğe neden olan komşularını takip etmektir. Bakınız Çin ne ABD ye ne AB ye benzemektedir Doğu Asya ve geleneksel kültürüne bağlı olarak bütün hücrelerini çağın şartlarına empoze edebilmektedir. Ayrıca Çin kurnaz bir yaklaşım sergileyerek Hindistan’ı kendine savaş açmaya zorluyor. Böylelikle komşu Pakistan ve Afganistan’ı kullanarak haklılık ortaya koyarak Hindistan’ı yok etmek istiyor.
Hindistan bu büyük amacı görmüş olacak ki Hint pasifikte güçlü bir Hint deniz gücü oluşturmak için hızla silahlanma yoluna başvurdu.
Sevgili okurlar dünya üzerinde ki bugünlerdeki gerginliği anlamak için öncelikle Orta Asya’yı anlamak gerekiyor. Benim hayat felsefem hep şu olmuştur ‘Dünyayı tanıyın, Dünya üzerine kendi hür ve bağımsız bir politika daha kişisel olsun bir görüşünüz olsun. Bilinmelidir ki Asya önümüzdeki yılların en önemli bölgesi olacaktır.
Saygılarımla…