- İstanbul-Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı Raporu
I. Plan Genel Hükümleri
I-1. Bu Plan; Plan Paftaları, Plan Açıklama Raporu, Plan Hükümleri ve Tarihi Yarımada Kültür ve Tabiat Varlıkları Yeraltı-Yerüstü Envanter Paftaları ve Listeleri (K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri) ile Kaynaklarla Mevcut ve Kayıp Eski Eser Araştırma Paftaları ve Listeleri (Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanteri) ile beraber ayrılmaz bir bütündür.
I-2. Koruma Bölgelerinde; farklı tipolojik özellikler gösteren alanlarda her tür tasarım ve uygulamayı yönlendirici, Tarihi Yarımadanın Tarihsel-Kültürel-Fiziksel ve Doğal Karakterine uygun, Geleneksel Mimari Kimliğinin sürekliliğini esas alan, bölge özelliklerini yansıtarak ve koruyarak sürekli kılan ve canlandıran kriterleri belirleyecek Genel Tipoloji Envanteri bağlamında hazırlanan Kentsel Tasarım Rehberleri ile 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planları ve plan hükümlerinde belirtilen esaslara göre Kentsel Tasarım Projeleri yapılacaktır.
Kentsel Tasarım Rehberleri, Kentsel Tasarım Projeleri; İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı (İBB) Projeler Daire Başkanlığı ile ilgili İlçe Belediye Başkanlığı tarafından hazırlanması sonrası, İst 1 No’lu K. ve T.V.K.K. kararı alınması ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca onanması ile uygulamaya geçilecektir.
Tarihi Yarımada tamamında Tescilli veya Kayıp Eski Eser yapılara dönük rölöve çizimleri, restitüsyon araştırmaları ve restorasyon projeleri doğrultusunda uygulama yapılabilir.
1.ve 2.Derece Koruma Bölgelerinde Kentsel Tasarım Projeleri 3 yıllık süre içinde hazırlanacak olup bu süre içinde hazırlanıp onanıncaya kadar bu plan hükümleri ile 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planları ve plan hükümlerine aykırı olmamak koşulu ile İst 1 No’lu K. ve T.V.K.K. kararı ile uygulama yapılabilir.
3. Derece Koruma Bölgelerinde ise Genel Tipoloji Envanteri, Kentsel Tasarım Rehberleri ve Kentsel Tasarım Projeleri hazırlanıncaya kadar, bölgenin plan eki K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ve Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanteri’nde yer alan ve literatüre girmiş eski eser yapılar ve/veya yakın çevresindeki 1.ve 2. Derece Koruma Bölgelerindeki eski eser yapıların tipolojik özellikleri dikkate alınarak, geleneksel mimari ve cephe devamlılığını sağlayacak biçimde koruma hükümlerinin ana çatısı 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı İmar Planlarında ve hükümlerinde belirtilen esaslara göre uygulama yapılacaktır.
I-3. Koruma Bölgeleri Sınırları 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planlarında Parsel-Sokak ölçeğinde revize edilerek kesinleştirilecektir. Bu alanlar K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanteri doğrultusunda kayıp eser ihyası yapılacak parsel ve yakın çevresi, korunacak ada, sokak, cephe vb. gibi alanların ilave edilmesi ile artırılabilir, genişletilebilir. Koruma Bölgeleri Sınırları ancak İst 1 No’lu K. ve T.V.K.K. kararı ile daraltılabilir.
I-4. Kentsel Çalışma Alanı, Kentsel Sosyal Altyapı ve Kentsel Teknik Altyapı Alanlarında; Tarihi Yarımada Siluetini-dokusunu zedeleyen büyük kitlesel yapılar yerine Tarihi Yarımadanın kimliğine uygun kontur-gabari-cephe özelliklerini yansıtan yapılar düzenlenecektir. Tip proje ile uygulama yapılamaz. Donatı alanlarında K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan anıt eser, sivil mimarlık örnekleri, kamu eline geçtikten sonra korumaya değer olmayan eklentilerinden arındırılarak restore edilecektir. Kayıp eserler ihya edilerek kullanılacak, envanter kaydı bulunmayan parsellerde çevre yapılanma değerleri aşılmayacak, yeni yapılacak binalarda ve mevcut yapılarda cephe özellikleri değiştirilerek rehabilite edilecek, bölgenin cephe karakteristiğini ve/veya sentezini yansıtan kentsel tasarım rehberlerinden faydalanılacaktır.
Planlama alanında yapılaşma şartları; yakın çevresindeki K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanteri, Geleneksel mimari ve kentsel doku göz önünde bulundurularak Tarihi Yarımada Siluetini olumsuz etkilemeyecek ölçüde, çevre yapılanma-irtifa değerlerini aşmayacak şekilde belirlenecektir.
I-5. Turizm Alanları Sınırları içinde kalan Turizm Merkezi ve Konaklama Tesis Alanlarında; Koruma Amaçlı İmar Planı Hükümleri ve Plan Notları geçerlidir. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve ilgili kurum ve kuruluşların uygun görüşlerinin alınmasından sonra hazırlanacak avan projeler hakkında İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu kararı alındıktan sonra uygulamaya geçilecektir.
I-6. Bu planda ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planlarında belirlenen kentsel sosyal ve kentsel teknik altyapı alanları ve kentsel yeşil alanlar kamu eline geçmeden uygulama yapılamaz. Ölçek nedeni ile plana aktarılamayan donatı alanları 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planlarında gösterilecektir.
I-7. Plan hükümleri doğrultusunda mevcut binaların faaliyeti ve dönüşüm süresi, bu planın onanması ile 10 yılı geçemez.
I-8. Tarihi Yarımada da, bu planın eki olan K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan anıt eser yapılar öncelikle asli fonksiyonu ile kullanılacaktır. Kullanılamaması durumunda ise içinde yer aldığı bölgenin ihtiyacı doğrultusunda asli fonksiyonuna yakın eğitim-sağlık-kültür-idari tesis gibi kamuya açık yeni işlevler verilebilecektir. Planda ölçek nedeni ile gösterilemeyen anıt eser yapılara getirilecek işlevler 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planlarında kesinleştirilecektir.
I-9. Bu Plan eki Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan ve Tarihi Yarımada’da üst üste katman oluşturarak gelen kültür varlıklarının birlikte korunması esastır. Plan kararlarına-hükümlerine uygun olarak yaşayan üst kültüre ait eser ihya edilecektir. Yer altı ve yerüstü tarihi ve kültürel değerlerin birlikte korunması için üzerinde yaşayan üst kültüre ait mevcut veya kalıntısı bulunan eser yer alan parsellerde, yaşayan üst kültüre ait eserin korunması için, bu eserin restitüsyon ve restorasyonuna yönelik olanlar dışında herhangi bir kazıya izin verilemez. Bilimsel tespitler için yalnızca uzaktan algılama vb. teknolojik yöntemler kullanılacaktır.
I-10. Tarihi ve kültürel değeri olan eski eserlerin tespiti halinde bu eserler gerekli belgeleme çalışmaları yapılarak, bu plan eki K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ve Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanteri’ne eklenecek, eserin ve parselinin kullanımı hakkında İBB Tarihi Çevreyi Koruma Müdürlüğü görüşü alınarak İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu’nca alınacak karar doğrultusunda uygulama yapılacaktır.
I-11. Kentsel-Sosyal Altyapı Alanları içinde, K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alıp planda ihyasına karar verilen eserlerde; İlçe Belediye Başkanlığı teklifi ile gerekli görüşler ve İBB Tarihi Çevreyi Koruma Müdürlüğü olumlu görüşü alınarak, hazırlanacak avan projeler İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığınca onanması koşulu ile, bölge ihtiyacı için sağlık-eğitim-kültür amaçlı kullanımlara dönük işlev değişiklikleri yapılabilir.
I-12. Taşıt yolları genel ulaşım sistemini ve ortalama yol genişliklerini tanımlamakta, genel ulaşım şemasını göstermektedir. K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri’nin korunması doğrultusunda yol genişlikleri ve imar istikametleri 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planlarında belirlenecektir. Planda belirtilen yol genişliğinden farklı olarak, kısmi daralma ve genişlemeler yapılabilir. Planlama alanındaki 1.ve 2. Derece Koruma Bölgelerinde özgün sokak dokuları korunacak ve geliştirilecektir.
I-13. İstanbul Boğaziçi Marmaray Tüp Raylı Geçiş Hattı Tarihi Yarımada kısmında Yenikapı Metro İstasyonu ile aynı alanda güzergahın entegrasyonu sağlanacak yüzey çıkışı ve ana istasyonu sur dışında Kazlıçeşme sahilinde yapılacak Yolcu Limanı ile entegre edilecektir. Tüp Geçiş güzergahı plan eki K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ve yeraltı arkeolojik değerler korunmak, eski eserlere zarar verecek uygulamalardan kaçınmak ve İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu’nun olumlu görüşü alınmak şartıyla; DLH İnşaat Genel Müdürlüğü, İBB Ulaşım Daire Başkanlığı, Fen İşleri Daire Başkanlığı, Tarihi Çevreyi Koruma Müdürlüğü ve ilgili idareler koordinasyonunda kesinleştirilecektir. Mevcut Kazlıçeşme-Sirkeci DDY banliyö güzergahı yaya aksları ile desteklenmek şartı ile Yüzeysel Toplu Taşıma Sistemleri (Cadde Tramvayı) olarak düzenlenecektir.
I-14. Planda gösterilen tüm raylı sistemlere ait güzergah, istasyon noktaları şematiktir, ilgili proje çalışmaları sonrasında 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planlarında kesinleştirilecektir.
I-15. Planda gösterilen ulaşım sistemi içindeki Yer Altı Toplu Taşım Aksları ve İstasyon Alanları ile Yer Altı Kavşak Çözümleri getirilen alanlarda, yapılacak kazılarda; bu çalışmalarda yer almayan eserlere ait olabilecek kalıntı çıkması halinde belgeleme çalışmaları yapılarak, korunması gerekli eski eser olarak tescil edilmesi durumunda; Yer Altı Müzeleri, Yer Altı Sergileme Galeri Terasları vb. çözümlemeler getirilecektir. Bu kapsamda yapılacak avan projeler İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu’nun olumlu görüşü alınmak şartıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığınca onanacak ve uygulamaya devam edilecektir.
I-16. Tarihi Yarımadanın siluetinin korunması için; plan eki Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan ve planlarda ihyasına karar verilen eski eserlerin orijinal yükseklikleri korunmak şartıyla, Kara Surları İç Koruma Alanı Sınırları içinde bina yüksekliği Hmaks:6.50m.yi, +50 rakım sınırları üstünde kalan alanlarda bina yüksekliği Hmaks:9.50 m.yi, +40 rakım sınırları üstünde kalan alanlarda bina yüksekliği Hmaks: 12.50m.yi geçemez. Tarihi Yarımada’da Hmaks:15.50m. aşılamaz. Planda gösterilen ana arterlerdeki ticaret alanlarında Fatih İlçesinde Fevzipaşa, Millet Caddelerindeki yukarıda verilen esaslara uyulmak şartıyla +50 rakım sınırları üstünde kalan alanlarda bina yüksekliği Hmaks:12.50m., +40 rakım sınırları üstünde kalan alanlarda bina yüksekliği Hmaks:15.50m.dir. 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planlarında, 1/500 ve 1/200 ölçekli Kentsel Tasarım Projelerinde; K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ve Tarihi Yarımada Silueti, doğal çevre, anıt eser ve koruma bölgesi komşuluğu ve görsel etki alanları vb. özellikler göz önünde bulundurularak irtifalar belirtilen değerlerin altında verilebilir.
I-17. Tarihi Yarımada içinde, metropoliten ve ulusal ölçekte etkinliği olan kamu ve özel sektöre ait Eğitim-Sağlık-Yönetim Tesisleri vb. gibi kamu hizmetine yönelik tesislerin yerleşmesine, mevcut birimlerin tevsiine izin verilemez. Ancak bu etkinlikteki mevcut birimler desantralizasyon süreci içinde Zemin ve Deprem Etütleri doğrultusunda hizmetlerin sağlıklı sürdürülmesi için takviye edilebilir.
Bu tür donatı alanları ile Plan Açıklama Raporunda ayrıntılı olarak belirtilen ve desantralize edilmesi kararı verilen fonksiyonların, 2’şer yıllık programlar halinde, etaplama yapılarak, planın onanmasından itibaren maksimum 10 yıllık süre içinde desantralizasyonu sağlanacaktır.
I-18. Planda genel olarak belirlenen Afet Durumlarında Kullanılacak Heliport Alanları dışında; merkezi özellik gösteren, yakın çevresinde sağlık, itfaiye, iletişim–haberleşme vb. tesislerin bulunduğu ve ulaşım alanları yakınındaki açık alan, meydan, yeşil alanların uygun noktalarında, kamu binalarının bahçe ve çatılarında, Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri korunmak şartıyla, İBB Ulaşım Daire Başkanlığı, İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu olumlu görüşü alınarak, Heliport Yönetmeliğine uyulmak koşulu ile yükseltilmiş platform ve yapılaşma yapılmaksızın kamuya ait “Helikopter İniş-Kalkış Pistleri” (Heliport Alanı) düzenlenebilir.
I-19. Planlama alanının tamamı 1.Derece Deprem Bölgesidir. Parsel ölçeğinde yapılacak Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporlarında gerekli görülen önlemler alınarak Deprem Yönetmeliği şartlarına göre uygulama yapılacaktır. Zemin Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporları İstanbul İmar Yönetmeliği’nin 6.14. maddesinde belirlenen esaslara uygun hazırlanacaktır. Plan ve plan notlarında belirtilen irtifa ve yoğunluklar Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporları doğrultusunda gerekiyorsa düşürülecektir.
I-18. Planlama alanında K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan kültür varlıkları dışında; Deprem Yönetmeliğine aykırı yapılmış ve ömrünü tamamlamış veya tamamlama aşamasında bulunan yapılara tamir-bakım-onarım ruhsatı verilemez. Planda ve bu plana uygun hazırlanacak 1/1000 ölçekli planlarda fonksiyon değişikliği yapılmış yapılarda, yıkılarak yeniden yapılmadan veya mevcut yapı Deprem Yönetmeliğine göre (statik takviye esaslı tadilat vb.) uygun hale getirilmeden fonksiyon değişikliğine dönük ruhsat verilemez.
I-19. Planda getirilen fonksiyonlar dışındaki işlevlere; ilgili merkezi ve yerel idarelerce tadilat ve işletme ruhsatı, tamir-bakım-onarım ruhsatı verilemez.
I-20. Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetinde, azınlık hayrat vakıfları vasfında, kamu–özel mülkiyete tabii anıt eser ve eski eser yapıların ve arsalarının (medrese, sıbyan mektebi, darülkurra, darülşifahane, tabhane, tekke, mektep, sebil, çeşme vb.) vakıf hayrat olanlar (903 sayılı kanunla kurulmuş vakıflar hariç), vakfiyelerindeki kayıtlar ve tapu evveliyat kayıtları ile bilimsel literatürde bilinen özgün kullanımlarına kavuşturulacaktır. güncelliğini yitirmiş, yok olmuş kullanımlara ait eski eserlerde ise öncelikle planda getirilen fonksiyonlar ile kullanılacak veya Vakıflar Genel Müdürlüğü, İBB Tarihi Çevreyi Koruma Müdürlüğü görüşü alınarak eğitim-sağlık-sosyal ve kültürel tesis vb. işlevlere dönük kullanılacaktır.
I-21. Kültürel ve doğal değerlere sahip alanların dışında, sosyal-kültürel amaçla tahsis edilen alanlardaki binaların bodrum katlarında veya bahçelerinin zemin altında zorunluluk arz etmesi durumunda ilgili kurum görüşleri alınarak kamuya açık yeraltı otoparkları düzenlenebilir.
I-22. Park ve Dinlenme Alanları, Kara Surları İç Koruma Yeşil Alanı, Kapalı ve Açık Spor Alanları, Kültür Park, Çocuk Bahçesi, Meydan, Kavşak Alanları içindeki Tarihi Yarımada Kültür ve Tabiat Varlıkları Envanterinde yer alan Vakıf hayrat mülkiyeti dışındaki Kültür Varlıkları, Sivil Mimarlık Örnekleri kamu eline geçtikten sonra restore edilecek ve sosyal-kültürel amaçlı kullanılacaktır.
I-23. Sur içinde 12.07.1995 gün ve 6848 sayılı İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu Kararı ile alınan sit kararı sonrası, Geçiş Dönemi Yapılanma Koşulları ile verilen fonksiyon ve yapılanma koşullarına göre yapılan binalar fiziksel eskime veya yıkılma durumunda ve/veya plan onaylanıncaya kadar inşaat uygulamasına geçilmemiş olması durumunda bu plan kararlarına göre uygulama yapılacaktır.
I-24. 1/5000 Ölçekli Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Nazım İmar Planının İst. 1 No’lu K. ve T.V.K.Kurulu’na iletilmesinden sonra Geçici Yapılanma Koşullarına göre kamu yararı dışında karar verilemez.
I-25. Planda ve Plan notlarında belirtilmeyen konularda koruma aleyhine olmamak koşulu ile İstanbul İl İmar Yönetmeliği, Otopark Yönetmeliği şartları geçerlidir.
II. Koruma Bölgeleri
II-1. 1. Derece Koruma Bölgeleri
1. Derece Koruma Bölgeleri; Sur-i Sultani içi (Topkapı Sarayı ve çevresi), arkeolojik alanlar, külliyeler ve yakın çevreleri, önemli anıt eserler ve yakın çevreleri, geleneksel yol dokusu-mimari karakteri ve kültürel özellikleri günümüze kadar değişmeden korunmuş kentsel alanlar, hanlar bölgesi, sarnıçlar, çukurbostanlar, Kara ve Marmara surları, tarihsel öneme sahip meydanlar, tarihi ana arterler, bu bölge ve eserler ile yakın çevrelerinin 3. boyutu ile Tarihi Yarımada Silueti göz önünde bulundurularak belirlenmiştir.
1. Derece Koruma Bölgelerinde Kentsel Tasarım Rehberleri, Kentsel Tasarım Projeleri 3 yıllık süre içinde yapılacaktır. Anıt Eser ölçeğindeki 1. Derece Koruma Bölgelerinde, kentsel tasarım projeleri asgari anıt esere cephe veren sokaklar ölçeğinde yapılacaktır.
1. Derece Koruma Bölgelerinde; anıtsal eserler, korumaya değer olmayan eklentilerinden arındırılacak, geleneksel yol dokusu korunacak ve yaya yolu olarak işleyenler haricinde yeni yollar açılmayacak, koruma bölgelerini birbirine bağlayacak yaya güzergahları oluşturulacaktır. Boş veya eski eser bulunmayan parsellerdeki uygulamalar ise, koruma bölgesindeki tipolojik özelliklerine göre anıtsal eserin görsel ve topoğrafik etki alanındaki parsellere verilecek olan irtifaların anıt eserin orijinal saçak yüksekliğini aşmaması ve eserin görüntüsünü bozmaması şartıyla alan tamamında tarihi dokuyu canlandıran kentsel tasarım rehberleri doğrultusunda yapılacak olan kentsel tasarım projeleri; 3. boyutu da kapsayacak sokak siluetleri ve bölge-sokak-ada-parsel-yapı ölçeğinde detayları içerecek, tarihi yarımada silueti etkisi göz önünde bulundurulacaktır.
Bu alanlarda inşaat hakkı kazanılması ve arttırılmasına yol açabilecek tevhit ve ifraz yapılamaz. Bölgenin fiziksel sosyal kalitesini arttırma amacı ile donatı alanı oluşturmak için ist.1 No’lu K. ve T.V.K.Kurulu kararı ile tevhit ve ifraz yapılabilir.
Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde Yer Alan Anıt Eser, Sivil Mimarlık Örnekleri ve Kayıp Anıtsal Eserler ihya edilerek korunacaktır. Anıt Eser ve Sivil Mimarlık Örneklerinin yoğun olduğu alanlardaki sokaklarda yol kotları olabildiğince orijinal seviyesine getirilecektir.
Tescilli sivil mimarlık örneklerinde özgün kat adedi arttırılamaz.
Tarihi Yarımada Kültür ve Tabiat Varlıkları envanter kaydı bulunmayan parsellerde yapılaşma şartları bu plan hükümleri ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı imar planlarına aykırı olmamak şartıyla, kentsel tasarım projesi ölçeğinde belirlenebilir. Bu tür parsellerde, bölgedeki restitüsyonu ve restorasyon uygulanacak tescilli eserlerin taşıyıcı sistemleri, bölgenin tarihi dokusuna uygun, özgün, geleneksel yapım tarzları, malzemeleri kullanılacaktır.
Özgün müstakil tescilli eski eser sivil mimarlık örneği yapılar orijinal biçimi ile korunacaktır. restitüsyonu ve restorasyon aşamasında kat mülkiyetine tabi olacak düzenlemeler ile mekan özgünlüğü değiştirilemez.
Bu alanlarda bölgenin sosyal-kültürel-geleneksel doku özelliklerini zedeleyici fiziksel yapılanma, teknik altyapı uygulamaları yapılamaz.
Sur-i Sultani Bölgesi:
q 12,07.1995 gün ve 6848 sayılı İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu kararı ile belirlenen 1.Derece Arkeolojik Sit Alanı sınırı içinde yer alan Topkapı Sarayı-Gülhane Parkı Saray Bahçesi ile tanımlanan Sur-i Sultani 1. Derece Koruma Bölgesinde yeni yapılaşma yasağı uygulanacaktır.
q Yalnızca Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanterinde yer alan, yaşayan üst kültüre ait tescilli anıt eser, sivil mimarlık örnekleri restitüsyonu ve restorasyonu yapılarak korunacak, bu tür yapılar Topkapı Sarayı fonksiyonu ile bütünleştirilerek kullanılacaktır. Bu alanda tescilli olmayan kayıp eserler ihya edilemez.
q Yaşayan üst kültüre ait eserin korunması için, bu eserin restitüsyon ve restorasyonuna yönelik olanlar dışında herhangi bir kazıya izin verilemez. Topkapı Sarayı ve yapıları dışında kalan alanda, saray yapılarına zarar vermeyecek, yalnızca uzaktan algılama vb. teknolojik yöntemlerden yararlanılarak bilimsel amaçlı arkeolojik tespitler yapılabilir.
Cankurtaran-Sultanahmet Kentsel Bölgesi:
q 12.07.1995 gün ve 6848 sayılı İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu kararı ile belirlenen Kentsel-Arkeolojik Sit Alanı sınırı içinde yer alan 1. Derece Koruma Bölgesinde yalnızca Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanterinde yer alan yaşayan üst kültüre ait tescilli anıt eser, sivil mimarlık örnekleri restitüsyonu ve restorasyonu yapılarak korunacaktır.
q Bu alanda tescilli olmayan kayıp eserler ihya edilemez. Bodrum kat ve derin temel kazısı yapılamaz.
q Bu bölgelerde plan eki K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanterinde yer alan kültür varlıklarının orijinal irtifaları korunacaktır.
q Yeni yapılaşmalarda Hmaks:9.50m. aşılmayacak, bölgenin geleneksel yapım tarzı ve orijinal malzeme ve tekniği dışındaki uygulamalara izin verilmeyecektir.
Süleymaniye-Zeyrek-Kumkapı-Fener Kentsel Bölgesi:
q Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan yaşayan üst kültüre ait tescilli-tescilsiz kayıp anıt eser, sivil mimarlık örneklerinin restitüsyonu ve restorasyonu yapılarak korunacak ve ihya edilecektir.
q Bu bölgelerde plan eki Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan kültür varlıklarının orijinal irtifaları korunacaktır.
q Yeni yapılaşmalarda Hmaks:9.50m.aşılmayacak, bölgenin geleneksel yapım tarzı ve orijinal malzeme ve tekniği dışındaki uygulamalara izin verilmeyecektir.
Hanlar Bölgesi:
q Bu alanlarda Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan kültür varlıklarının orijinal kontur ve gabarileri korunacak, korumaya değer olmayan eklentilerinden arındırılarak onarılacaktır.
q Kirletici olmayan geleneksel el sanatlarına yönelik üretim, toptan ve perakende pazarlaması, onarımı, sergileme ve eğitim birimleri ile birlikte geleneksel ticaret alanı olarak kullanılacaktır.
q Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan tescilli-tescilsiz ve yaşayan üst kültüre ait kayıp anıt eser, sivil mimarlık örneklerinin restitüsyonu ve restorasyonu yapılarak korunacak ve ihya edilecektir.
q Tarihi hanların orijinal avlu sistemi korunacak, orijinalliğini tamamlayan kayıp kısımları ihya edilecektir.
q Orijinal sokak dokusu ve kaplaması korunacak, farklı yol kaplaması yapılmayacak ve yaya ağırlıklı düzenlenecektir.
q Yeni yapılaşmalarda irtifa; komşuluğu parsel-ada-görsel etki alanındaki Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan kültür varlıklarının orijinal irtifa değeri dışında verilemez, bölgenin geleneksel yapım tarzı ve orijinal malzeme ve tekniği dışındaki uygulamalara izin verilmeyecektir.
Marmara-Haliç ve Kara Surları Bölgesi:
q Tarihi Yarımada’da Haliç, Marmara ve Kara Surları ve Su Hendeklerinin kayıp kısımları ihya edilebilirliği ölçüsünde tamamlanarak canlandırılacaktır.
q Marmara ve Haliç surlarına bitişik K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanterinde yer alan tescilli yapılar dışındaki yapılanmalar kaldırılacak, boşalan alanlar yeşil alan olarak değerlendirilecektir.
q Kara surları plan onama sınırı dışında yer alan su hendekleri arkeolojik çalışma ile temizlenecek, peyzaj düzenlemesi yapılarak surlar ile bir bütün olarak korunacaktır. Sura bitişik alanlardaki 1875 tarihli haritada yer alan günümüze kadar mevcudiyetini devam ettiren bostan alanları korunacaktır.
q Haliç, Marmara ve kara surlarının kültürel amaçlı kullanılması esastır. Sur duvarları, burçları, kapıları, su hendekleri İst. 1 No’lu K. ve T.V.K. Kurulu görüşü alınarak, kültürel fonksiyonlara kavuşturulacak, çevresindeki yeşil alan, arkeolojik sergileme-park alanları, sergi-seyir terasları, tema parkları gibi fonksiyonlar ile bütünleştirilecektir.
TASDİK SINIRI
Karasurları İç Koruma Alanı içerisinde kalan hiçbir yapının irtifası 6.50 m.’yi geçemez.
TASDİK SINIRI
Anıtsal Eserler ve Çevresi :
q Tarihi Yarımadada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan kültür varlıklarının orijinal irtifaları korunacak, eserin orijinal saçak kotunu geçmemek kaydıyla anıtsal eserin komşuluğundaki parseller ile görsel ve topoğrafik etki alanında bulunan parsellerde Hmaks:9.50 m. aşılmayacak, gerekirse altında da belirlenebilecektir.
II-2. 2. Derece Koruma Bölgeleri
Geleneksel yol dokusu, mimari karakteri ve kültürel özelliklerini günümüze kadar kısmen korumuş kentsel alanlar, kara surları iç koruma alanındaki doğal niteliğini korumuş bostan alanları, genellikle 1. derece koruma bölgeleri yakın çevresi, önemli anıt eserlerin yakın çevreleri ile meydanlar, bu bölge ve eserler ile yakın çevrelerinin 3. boyutu ile Tarihi Yarımada Silueti göz önünde bulundurularak belirlenmiştir.
2. Derece Koruma Bölgelerinde Kentsel Tasarım Rehberleri, Kentsel Tasarım Projeleri 3 yıllık süre içinde yapılacaktır. Anıt Eser ölçeğindeki 2. Derece Koruma Bölgelerinde, kentsel tasarım projeleri asgari anıt esere cephe veren sokaklar ölçeğinde yapılacaktır.
Plan eki Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan ve planda gösterilen kültür varlıklarının orijinal irtifaları korunacak, anıt eserlerin komşuluğundaki kültür varlığı bulunmayan parsellere verilecek olan irtifaların anıt eserin orijinal saçak yüksekliğini geçmemesi koşulu ile Hmaks:12.50m. aşılmayacaktır.
Olabildiğince yol genişliklerine müdahale edilmeyecek, envanterin olanaklı kıldığı ve yol açılması zorunlu hallerde yeni yollar açılabilecektir. Olabildiğince meydanlarda yaya ağırlıklı ulaşım çözümlerine gidilecektir.
2. Derece Koruma Bölgelerinde yapılacak kentsel tasarım projeleri; anıt eserler, anıt eser ve sivil mimarlık eserlerinin yoğun olduğu sokaklar öncelikli olmak üzere bölge-sokak-ada-parsel-yapı ölçeğinde 3.boyutu da kapsayacak detayları içerecektir. bu alanlar dışında kalan alanlarda aşamalı olarak sokak siluetleri çıkarılacak, tarihi yarımada silueti etkisi göz önünde bulundurulacaktır.
Anıt eser ve sivil mimarlık örneklerinin yoğun olduğu alanlardaki sokaklarda yol kotları olabildiğince orijinal seviyesine getirilecektir.
Tescilli sivil mimarlık örneklerinin yoğun olduğu ve/veya doku oluşturduğu adalarda eski eserin özgün kat adedi arttırılamaz.
Cankurtaran Kentsel Bölgesi:
q 12.07.1995 gün ve 6848 sayılı İst. 1. No’lu K.ve K.T.V.K. Kurulu kararı ile belirlenen Kentsel-Arkeolojik Sit Alanı sınırı içinde yer alan 2. Derece Koruma Bölgesinde yalnızca Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan tescilli-tescilsiz ve yaşayan üst kültüre ait kayıp anıt eser, sivil mimarlık örneklerinin restitüsyonu ve restorasyonu yapılarak korunacak ve ihya edilecektir.
q Bodrum kat ve derin temel kazısı yapılamaz.
q Plan eki Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan kültür varlıklarının orijinal irtifaları korunacaktır.
q Yeni yapılaşmalarda Hmaks:9.50m. aşılmayacak, bölgenin geleneksel yapım tarzı ve orijinal malzeme ve tekniği dışındaki uygulamalara izin verilmeyecektir.
Gedikpaşa-Nişanca-Küçükmustafapaşa-Zeyrek-Balat-Ayvansaray-Yalı-Samatya-Yedikule Kentsel Bölgesi:
q Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan tescilli-tescilsiz ve yaşayan üst kültüre ait kayıp anıt eser, sivil mimarlık örneklerinin restitüsyonu ve restorasyonu yapılarak korunacak ve ihya edilecektir.
q Bu bölgelerde plan eki Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan kültür varlıklarının orijinal irtifaları korunacaktır.
q Yeni yapılaşmalarda (+50 rakım haricinde) Hmaks:12.50m.aşılmayacak, bölgenin geleneksel yapım tarzı ve orijinal malzeme ve tekniği dışındaki uygulamalara izin verilmeyecektir.
II-3. 3. Derece Koruma Bölgeleri
Yapılaşması büyük ölçüde yenilenmiş olmakla beraber sivil mimarlık örnekleri ile anıt eserlerin seyrek olarak bulunduğu kentsel alanlar, kara surları iç koruma alanındaki doğal niteliğini kaybetmiş ancak yeni bir düzenlemeyle korunabilecek alanlar, bostan alanları ve kara surları iç koruma alanında doku özelliğini kısmen korumuş kentsel alanlar ile meydanlar, Tarihi Yarımada siluetini etkileyen 1. ve 2. Derece Koruma Bölgeleri arasındaki alanlar, Haliç ve Marmara kıyı alanları ve +50 rakım üstünde kalan alanlardır. Bu alanlarda yeşil dokusu korunacak, zenginleştirilecek kentsel dönüşüm ile geleneksel mimari-kültürel-doğal dokusu canlandırılacaktır.
3. Derece Koruma Bölgelerinde Kentsel Tasarım Rehberleri, Kentsel Tasarım Projeleri yapılacaktır. 3. Derece Koruma Bölgelerinde, kentsel tasarım projeleri asgari anıt esere cephe veren sokaklar ölçeğinde yapılacaktır.
Bu alanlarda anıt eserin komşuluğundaki parsellere verilecek olan irtifalar; anıt eserin orijinal saçak yüksekliğini aşmaması koşulu ile (+50 rakım haricinde) Hmaks:12.50m.dir.
Tescilli sivil mimarlık örneklerinde özgün kat adedi İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu kararı alınarak, çevre yapılanma şartları doğrultusunda arttırılabilir. planda gösterilen 3. derece koruma bölgelerinde geleneksel mimari öğelerle mevcut yapı cepheleri rehabilite edilecektir.
3.A. Koruma Bölgesi (Kısa Vadeli Dönüşüm Alanı) :
q 3.A Derece Koruma Bölgelerindeki kara surları iç koruma alanındaki doğal niteliğini kaybetmiş bostan alanları peyzaj projeleri ile düzenlenerek korunacak, doku özelliğini kısmen korumuş Eğrikapı-Edirnekapı-Topkapı Kaleiçi-Sulukule-Mevlanakapı-Silivrikapı-Yedikule gibi kentsel alanlar Tarihi Yarımada’nın geleneksel mimari kimliğine kavuşturulacaktır.
q +50 Rakım sınırları üzerinde kalan alanlarda Tarihi Yarımada siluet etkisi göz önünde bulundurulacaktır.
q Tarihi Yarımadada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan kültür varlıklarının orijinal irtifaları korunacak, eserin orijinal saçak kotunu geçmemek kaydıyla anıtsal eser komşuluğundaki parseller ile görsel ve topoğrafik etki alanında bulunan parsellerde (+50 rakım haricinde) Hmaks:12.50 m. aşılmayacak, gerekirse altında da belirlenebilecektir.
3.B. Koruma Bölgesi (Orta ve Uzun Vadeli Dönüşüm Alanı) :
q Tarihi Yarımadada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan kültür varlıklarının orijinal irtifaları korunacak, eserin orijinal saçak kotu geçmemek kaydıyla anıtsal eser komşuluğundaki parseller ile görsel ve topoğrafik etki alanında bulunan parsellerde Hmaks:12.50 m. aşılmayacak, gerekirse altında da belirlenebilecektir.
III. Arazi Kullanım Kararları
A. Konut Yerleşme Alanları
III-A-1. Konut Alanları
Planda belirtilen yoğunluk değerleri; plan amaç-hedef-ilkeleri doğrultusunda konut alanlarında doyurma yolu ile ulaşılacak nüfus değeri brüt yoğunluğa dönüştürülerek belirlenmiştir, 1/1000 Ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planlarında; “konut lekesinin alanı (ha)x yoğunluk = nüfus” denklemini sağlayacak şekilde konut alanları nüfusu belirlenecektir. Ancak bu yoğunluk değerleri doyurma ile elde edilecek ortalama değerlerdir.Tarihi Yarımada silueti, cadde-bulvar kesitleri-siluetleri, Tarihi Yarımada Kültür ve Tabiat Varlıkları Envanteri, Koruma Bölgeleri göz önünde bulundurularak plan notlarının 1.16 maddesi çerçevesinde, şehircilik ve planlama ilkelerine göre irtifalar belirlenecektir.
Planda belirtilen yoğunluk değerleri içinde yer alan yapı adalarındaki yoğunluklar homojen olmayıp, plan notlarında getirilen kısıtlamalara uyularak irtifa değerleri belirlenecek, 1/1000 ölçekli planlarda yapı adalarında verilecek yapılaşmalardan elde edilecek yoğunluk değerinden elde edilen nüfus toplamı, konut lekesinde verilen yoğunluk değerinden elde edilecek nüfus değerini aşamaz.
Haliç ve Marmara sahiline bakan ilk sıra adalarda irtifa Hmaks:9.50 m.yi geçemez.
Kara Surları İç Koruma Alanı sınırları içinde yer alan konut alanlarında, plan eki K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan kültür varlıklarının orijinal irtifaları korunacak, yeni yapılacak yapılarda İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu kararları gereğince Hmaks: 6.50 m.yi geçilmeyecektir.
Planda Getirilen Yoğunluk Bölgeleri:
Az Yoğun Konut Alanları : 200 ve 300 Ki/Ha Brüt Yoğunluklu alanlar
Orta Yoğun Konut Alanları : 400 ve 500 Ki/Ha Brüt Yoğunluklu alanlar
Yoğun Konut Alanları : 600 ve 700 Ki/Ha Brüt Yoğunluklu alanlar
Çok Yoğun Konut Alanları : 800 ve 900 Ki/Ha Brüt Yoğunluklu alanlar
Topkapı İETT Garajı alanında; gerek yakın çevresindeki gerek Tarihi Yarımada’daki kayıp eserlerden özgün yerinde ihya edilemeyen cami, medrese, sıbyan mektebi, çeşme, arasta, sivil mimarlık örnekleri ile geleneksel mahalle öğelerini içerecek şekilde Türk Mahallesi olarak Kentsel Tasarım Projesi ile düzenlenecektir.
B. Kentsel Çalışma Alanları
III-B-1. Yönetim Merkezleri
Yönetim Merkezleri Alanı içinde; Valilik ve ilgili birimleri, Kaymakamlık, Bakanlık İl Müdürlükleri, Adliye, Vergi Daireleri, Büyükşehir ve İlçe Belediyeleri ve ilgili idari birimleri, Karakol vb. kamu kurum ve kuruluşlarına ait yönetimsel idari birimler yer alacaktır. Bu alanlarda yer alacak idari kurum ayrımı 1/1000 ölçekli planlarda belirlenecektir. Bu alanlarda yapılanma koşulları plan notlarının I.4. maddesi çerçevesinde belirlenecektir.
Bu alanlardaki metropoliten alana hizmet veren mevcut Yönetim Merkezlerinin (İstanbul Adliyesi, İstanbul Emniyet Müdürlüğü vb.) bir program dahilinde sur dışına desantralizasyonu sağlanacaktır. Bu alanlardan İstanbul Adliye binası kullanımlarının kalkması sonrasında İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu’nun olumlu görüşü alınarak kültürel amaçlı kullanımlara ayrılacaktır.
İstanbul Emniyet Müdürlüğü kullanımlarının kalkması sonrasında Mesleki Teknik Öğretim ve Araştırma Amaçlı Eğitim Alanı (Polis Okulu ) olarak kullanılacaktır.
III-B-2. Büyük Alan Kullanımı Gerektiren Kamu Kuruluş Alanları
Büyük Alan Kullanımı Gerektiren Alanlar Yenikapı İSKİ Tesisleri alanıdır. Bu alanda; Tarihi Yarımada siluetini zedeleyen büyük kitlesel yapılar yerine kademeli yapılar düzenlenmek, açık kanalizasyon arıtma tesisleri yapılmamak şartıyla yeşil doku ağırlıklı düzenlemeler yapılacak, teknik gereksinimler doğrultusunda ayrılan yapı alanları dışında kalan alanlarda kamuya açık rekreasyon amaçlı düzenlemeleri yapılacaktır. Bu alanlarda yapılanma koşulları plan notlarının I.4. maddesi çerçevesinde belirlenecektir.
III-B-3. Askeri Alanlar
Askeri alanlarda 2565 sayılı Askeri Yasak ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu hükümleri geçerlidir. Gülhane Parkı ve Topkapı Saray bahçesi içinde yer alan askeri alanlarda, mevcut tescilli yapılar korunacak, ek yapı yapılmayacak, askeri alan kullanımlarının tamamının veya bir kısmının kalkması halinde bu alanlar İst. 1 No’lu K.ve T.V.K. Kurulu’nun olumlu görüşü alınarak Topkapı Sarayı ve Gülhane Parkı ile bütünleştirilerek kültür, müze, gezi ve dinlenme alanları ve yeşil alanlar olarak düzenlenecektir. Ölçek nedeni ile planda gösterilemeyen askeri alan vasfındaki diğer alanlar, 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planlarında belirlenecektir.
III-B-4. Elçilik Alanları
Elçilik Alanlarında; yapılanma koşulları plan notlarının I.4. maddesi çerçevesinde belirlenme şartıyla yabancı ülke Elçilik, Konsoloslukları ve Elçilik diğer idari-kültürel-eğitim-lojman tesisleri yer alabilir.
III-B-5. Geleneksel Ticaret Alanları
Geleneksel Ticaret Alanları; yerel, metropoliten, ulusal ve uluslararası ölçekte tarihi ve kültürel dokuya bağlı ticaret-pazarlama, hizmet alanlarıdır. Bu alanlarda K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan kültür varlıklarının orijinal kontur ve gabarileri korunmak, korumaya değer olmayan eklentilerinden arındırılmak şartı ile; cam boyama, porselen ve seramik sanatı, el yapımı oyuncak, nakış, kumaş boyama, sedef kakma, geleneksel müzik aletleri, altın ve gümüş takı–telkari ve ev eşyaları, soğuk bakır el işçiliği, Oltu taşı-lületaşı vb. her tür doğal taş işleme, hat, ebru, tezhip, minyatür, kitap ciltleme ve onarımı, çerçeve, resim, heykel, ahşap el işçiliği, hediyelik eşya, halı, kilim, el örgüsü, hasır sepet ve kutu, bakırcılık, küçük çaplı matbaa ve baskı işleri, nargile–pipo imalatı vb. gibi kirletici olmayan geleneksel el sanatları üretimi-toptan ve perakende pazarlaması-onarımı-sergileme ve eğitim birimleri, perakende ticaret birimleri, mefruşat-tekstil ve konfeksiyon ürünleri-konfeksiyon model,teknik gelişimi eğitimi birimleri- imalat makineleri ve yedek parçaları hariç tekstil ve konfeksiyon yan ürünlerine ait depolama gerektirmeyen toptan ve perakende ticaret birimleri, iş hanları, yeme-içme faaliyetlerine dönük çayevi, geleneksel ve yöresel mutfak kültürünü yansıtan lokanta, kafeterya, nargile salonları, geleneksel dinlenme amaçlı hizmet birimleri, resmi kurumlar, banka ve finans kurumları, geleneksel kültürel tesisler, geleneksel müzik çeşitleri eğitimi-dinletisi yapılacak kültürel birimler, bölgenin karakterine uygun geleneksel kültür öğelerinin korunması, yaşatılması, eğitimi, araştırılması gibi konularda çalışmalar yapacak dernek, vakıf, sivil toplum örgütleri yer alabilir. Planlarda belirlenen geleneksel ticaret alanları içinde yer alan bölgelerde ve hanlarda; yukarıda belirtilen alt fonksiyonların yer alacağı, ihtisaslaşma bölgeleri-sokakları-hanları kentsel tasarım projeleri ölçeğinde yapılacak çalışmalarda belirlenecektir. Belirlenen ihtisaslaşma doğrultusunda hanların içinde yer alan farklı alt sektörlere ait işlevlerin desantralizasyonu, uygun işlevlerin yer seçimi için gerekli, kısıtlayıcı ve teşvik edici önlemler ilgili birimlerce alınacaktır.
Hanların orijinal avlu sistemi korunacak, ortak amaçlı açık alan kullanımlarına ayrılacak ve üstleri kapatılmayacaktır.
Hanlarda ve avlularında K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanterinde yer alan Mescitler korunacaktır.
Kapalıçarşı sokaklarındaki özel mülkiyete tabi parsellerde ana yapıya eklenti yapılmaksızın sergi tezgahı olarak kullanımlar yer alacak, kapalı hacimli yapı yapılmayacaktır.
Bu alanlardaki orijinal sokak dokusu ve kaplaması korunacak, farklı zemin kaplaması yapılmayacaktır.
Bu alanlardaki tarihi hanlarda; İlçe Belediye Başkanlığı görüşü alınmak ve İst. 1 No’lu K. ve T.V.K. Kurulu’nca uygun görülmek şartı ile, 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planlarının onanmasından sonra avan projesi hakkında İst. 1 No’lu K. ve T.V.K. Kurulu kararı alındıktan sonra İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca onanmak şartı ile, kamu eliyle veya özel mülkiyette geleneksel el sanatları imalatını canlandıran tematik işlevleri ve bu ürünlerin pazarlama faaliyetlerini içeren kültürel tesisler de yapılabilir.
Bu alanlarda Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanter kaydı bulunmayan parsellerde, yapılaşma şartları bu plan hükümleri ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı imar planlarına aykırı olmamak şartıyla kentsel tasarım projeleri ile düzenlenecektir. Bu alanlarda özgün cephe karakteristiği devam ettirilecek olup bölgenin geleneksel yapım tarzı ve orijinal malzeme-teknik dışında uygulamalara izin verilemez.
III-B-6. İkinci Derece Ticaret Alanları
2. Derece Ticaret Alanları; Geleneksel Ticaret Alanları çevresinde yer alan bölgelerdir. Bu alanlarda; turizme yönelik perakende ticaret alanları ve bu birimlere hizmet eden konaklama tesisleri, oteller, lokanta, kafeterya, çayhane gibi yeme içme faaliyetlerine dönük birimler, turizm acentesi, kitapevi gibi hizmet birimleri, depolama faaliyeti gerektirmeyen ticaret türleri, perakende ticaret, hizmet, geleneksel el sanatları üretim-pazarlama-sergileme birimleri, büro, iş hanları, resmi kurumlar, banka ve finans kurumları, kültürel tesisler yer alabilir.
2. Derece Ticaret alanlarından Cağaloğlu bölgesinde; büyük çaplı matbaa, kağıt ve kağıt ürünlerine yönelik depolama ve toptan satış ürünlerine ait alanlar desantralize edilecek, tebrik kartı, davetiye, broşür basımı gibi depolama içermeyen butik tarzı küçük çaplı imalat ve satış birimleri yer alacaktır. Ayrıca bu alanda Bab-ı Ali ismi ve kullanımına uygun fikir ve düşünce merkezi olma özelliğini yansıtan; gazete-kitap-dergi yazar ve çizerleri ile yöneticileri için büro, kütüphane, dernek, sosyal ve kültürel tesisler, ulusal ve uluslararası fikir ve düşünce adamları misafirhanesi vb. yer alabilir.
III-B-7. Üçüncü Derece Ticaret Alanları
Planda gösterilen 3. Derece Ticaret Alanlarında; perakende ticaret ve hizmet,konut fonksiyonları yer alabilir. Turizm fonksiyonu yer alamaz. Yalnızca Eminönü ilçesi sınırları içinde Ordu-Divanyolu, Fatih ilçesi sınırları içinde Millet caddelerinden cephe alan ilk sıra parsellerde mevcut-yasal-iskanlı otellere izin verilebilir. Bu alanlarda konut, perakende ticaret, hizmet, çok katlı mağaza, büro, iş hanları, yeme-içme faaliyetlerine dönük çayevi, lokanta, kafeterya gibi hizmet birimleri, resmi kurumlar, banka ve finans kurumları, kültürel tesisler yer alabilir. Bu alanlarda üst katlarda konut fonksiyonu yer alabilir.
Bu alanlarda yer alan mevcut otel-konaklama tesislerinin işletme ruhsatları 1/1000 ölçekli planların onanmasından sonra ilgili birimlerce belirlenecek süre içinde iptal edilerek fonksiyon değişiklikleri sağlanması için gerekli önlemler alınacak, yaptırımlar ve kısıtlamalar getirilecektir.
İstanbul Manifaturacılar Çarşısı (İMÇ blokları) desantralize edilecek, boşalan alan Süleymaniye ve Zeyrek kentsel dokuları ile bütünleştirilerek bölge yapılaşma koşulları ve irtifasında kademeli olarak düzenlenecek ve Atatürk Caddesinden görünümündeki silueti Hmaks: 9.50 m. irtifasını aşmayacak şekilde prestij konut alanı olarak düzenlenecektir.Bu alanda yalnızca Atatürk Bulvarı cephesinde, Hmaks=6.50m. yükseklik aşılmaksızın Geleneksel yapım tarzı ile özgün yapı formunda Tarihi Arasta mimarisinde-derinliğinde düzenleme yapılacaktır. Bu alan kentsel tasarım projesi veya yarışma projesi ile düzenlenecek, avan projesi İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca onanması şartı ile uygulama yapılacaktır.
III-B-8. Dördüncü Derece Ticaret Alanları (Semt Ticaret Alanları)
4. Derece Ticaret Alanları semt ölçeğinde ticaret çekirdekleridir. Bu alanlarda bir semt ticaret ünitesindeki perakende ticaret birimleri yer alabileceği gibi konut birimleri de yer alabilir. Konaklama fonksiyonu yer alamaz. Bu alanlarda Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanteri ile Mevcut ve Kayıp E.E.Araştırma Envanteri bulunan parsellerde mevcut kontur ve gabarileri korunacak, diğer parsellerde bölgenin geleneksel dokusunu yansıtacak şekilde malzeme ve tipolojilere uygun oranlar kullanılarak, yapılaşma şartları bu plan hükümleri ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı imar planlarına aykırı olmamak şartıyla kentsel tasarım projeleri ile düzenlenecektir.
4. Derece Ticaret Alanlarından Kumkapı-Fener bölgesi ticaret alanları; yalnızca ev pansiyonculuğu içeren konaklama, tarihi ve kültürel turizme hizmet verecek perakende ticaret, hediyelik eşya satış, geleneksel el sanatları üretim-pazarlama-sergileme birimleri, yeme-içme faaliyetlerine yönelik birimler ağırlıklı olarak yer alacaktır.
4. Derece Ticaret Alanları dışında; konut+ticaret alanları 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planlarında belirlenecek ve bu alanlarda yalnızca zemin katta perakende ticaret birimleri yer alacaktır.
III-B-9. Türk Telekom Santral Alanları
Türk Telekom Santral Alanlarında yapılanma koşulları plan notlarının I.4. maddesi çerçevesinde belirlenecektir.
III-B-10. Belediye Hizmet Alanları
Belediye Hizmet Alanlarında Belediye Teknik Altyapı ve Yönetim Hizmet Birimleri yer alacak, teknik gereksinimler doğrultusunda düzenlemeler yapılacaktır.
Kumkapı Belediye Hizmet Alanındaki balık hali sur dışına desantralize edilecek, bu alanda İstanbul ve Tarihi Yarımada deniz ulaşım payının artırılması kapsamında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığınca geliştirilecek Tarihi Yarımada kimliğine uygun deniz ulaşım türleri-sistemlerine ait, teknik eğitim ve hizmet alanları, geleneksel deniz tekneleri sergi birimleri yer alabilir. Kentsel tasarım projesi ölçeğinde düzenlenerek ulaşım transfer merkezi alanı ile entegre edilecektir.
Bu alanlarda yapılanma koşulları plan notlarının I.4. maddesi çerçevesinde belirlenecektir.
III-B-11. İtfaiye Alanları
İtfaiye Alanlarında; teknik gereksinimler doğrultusunda düzenlemeler yapılacaktır. Planda gösterilen itfaiye alanları dışında ölçek nedeni ile plana aktarılamayan mahalle ölçeğinde küçük ölçekli itfaiye mıntıka şeflikleri 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planlarında belirlenecektir. Bu alanlarda yapılanma koşulları plan notlarının I.4. maddesi çerçevesinde belirlenecektir.
III-B-12.Konaklama Tesis Alanları
Konaklama Tesis Alanlarında; Tarihi Yarımadanın tarihsel-kültürel-fiziksel ve doğal kimliğine yakışır, bölgesel kalkınmaya, fiziksel ve ekonomik gelişmeye, sosyal açıdan canlılık getirici prestijli 1. sınıf konaklama tesisleri yer alacaktır.
Yedikule DDY Atölyeleri, Eminönü Sirkeci DDY alanında yapı yoğunluğu arttırılmamak koşuluyla, plan notlarının I.4. maddesi kapsamında belirlenen yapılanma şartları çerçevesinde konaklama tesis alanı olarak kullanılacaktır. Bu alanların sınırları ve yapılaşma şartları 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planlarında belirlenecek, bu plan hükümleri ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı imar planlarına aykırı olmamak şartıyla kentsel tasarım projeleri ile düzenlenecektir.
Konaklama Tesis Alanlarında kentsel tasarım projelerinin onanmasından sonra hazırlanacak avan projeler, İst.1 No’lu K.ve T.V.K.Kurulu kararı alınmak koşuluyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığınca onanacaktır.
III-B-13.Konaklama+Konut Alanları
Konaklama+Konut alanlarında; konut alanları ve ev pansiyonculuğu yanında küçük ölçekli konaklama birimleri, butik oteller, pansiyon, uluslar arası ve ulusal sanatçı-bilim adamı misafirhaneleri, turizm acentesi, gezgin kulüpleri, kitapevi gibi hizmet birimleri, sanat evleri, kütüphane, geleneksel küçük el sanatları atölyeleri gibi kültürel birimler yer alabilir.
C. Açık ve Yeşil Alanlar
III-C-1. Parklar ve Dinlenme Alanları
Park ve Dinlenme Alanları; arkeolojik sergileme-açık hava müzesi, parklar,gezi ve dinlenme alanları, manzara parkları-seyir terasları vb. olarak kullanılacaktır. Bu alanlarda ekolojik etütler yapılarak mevcut yeşil doku korunacak, gerekli ise peyzaj kalitesi artırılacaktır.
Yeşil alanlardaki düzenlemeler kentsel tasarım projesi ile yapılacak, bu alanlarda Tarihi Yarımada K.ve T.V.Yeraltı ve Yerüstü Envanterinde yer alan tescilli sivil mimarlık örnekleri, restitüsyonu ve restorasyonu yapılmak şartıyla sosyal-kültürel amaçlı kullanılacaktır.
Bu alanlarda yapılacak düzenlemelerde Tarihi Yarımadanın kimliğine uygun, kentsel tasarım rehberlerinde belirlenen hususlar doğrultusunda; peyzaj düzenlemeleri ile Tarihi Yarımada ve İstanbul ile özdeşleşen bitki ağaç türleri ve kent mobilyaları kullanılacaktır.
Park ve Dinlenme Alanlarından Gülhane Parkı ve Semt Parkları, Marmara ve Haliç sahilindeki yeşil alanlar için kentsel tasarım projesi ölçeğinde düzenleme yapılacaktır.
Vakıf Gureba Hastane Bahçesi yeşil dokusu korunacak, yapı yapılmayacaktır.
Park ve Dinlenme Alanları tabii zemin altında yapılacak Yeraltı Otoparklarında plan notlarının III.E.5. maddesi şartlarına uyulacaktır.
III-C-2. Kara Surları İç Koruma Yeşil Alanı
T.K. ve T.Varlıkları İstanbul Bölge Kurulunun 25.09.1987 gün ve 4076 sayılı kararı eki 1/1000 ölçekli Kara Surları Koruma Planına göre geçirilen sınır ile kara surları arasında kalan alanın Millet Caddesi güneyinde kalan ye
YORUMLAR