ORTADA AYAK VAR
Çocukken oyunda söylediğimiz bir tekerleme vardı; "ortada kuyu var, yandan geç." Yere çizilen bir çemberin içinde üst üste dizilen taşları bir başka taşla devirerek çemberin dışına çıkartmaya çalışacak oyuncuyu şaşırtmak için söylerdik.
Kanal İstanbul dillendirilmeye başladığından beri merak edip duruyordum, Ulaştırma Bakanlığına defalarca sormuş " Kanal İstanbul yapılırsa E-5 geçişi nasıl olacak, köprü mü yoksa tünel mi yapacaksınız?" diye, yanıt alamamıştım.
Kanal İstanbul için hazırlanan Ekim-2019 tarihli ÇED Raporundan öğrendiğimize göre çalışmalar tamamlanmış. E-5 geçişi köprü ile sağlanacakmış. Tünel ile geçmek hem zeminin deprem riski nedeniyle hem de tünel giriş çıkışlarının çok uzun mesafeler gerektirmesi nedenleriyle yapılamayacağından kanalın üzerine köprü yapacaklarmış.
Halen 6 geliş 6 gidiş 12 şeritli olan bu yolu kullananlar bilir, Avcılar-Florya arasını günün 18 saatinde ortalama 10 km/saat hızla geçerseniz "yol açıkmış" dedirtir. İşte bu kadar yoğunluğun olduğu yolun kenarına Avcılar Deniz Köşkler mahallesinin önüne bir de konteyner limanı yapıp limanın TIR giriş çıkışlarını da bu trafiğe katacaklarmış. Bunu sağlamak için yeni bağlantı yolları, köprüler ve kavşaklar yapılması gerekiyor. İyi de nereye yapacaklar? Tabi ki buralarda oturanların evlerini kamulaştıracaklar. Bölgede oturanlar yol planlamasından evlerinin yerine bakıp tahmin edebilirler. Hangi evler kamulaştırılacak, kaça kamulaştırılacak bunların bilgisi yok, olmadığı için projenin maliyetinde de yoklar.
Yapılacak olan köprüye gelince, dünyanın en geniş 3. köprüsü olmaya aday. Boğaza son taktıkları 59 metre genişliğindeki köprüye dünyanın en geniş köprüsü dediklerinde Kanada'da yapılmış Port Mann Köprüsü 65 metre genişliği ile uzun süredir üstelik bedava olarak faaliyetteydi. 2019 yılı içinde Mısır'da bizim iktidarın haz etmediği Sisi rekoru kırıverdi. Mısır'da yapılan Rod El Farag Axis Köprüsü 67,3 metre genişliği ile artık dünyanın en geniş köprüsü.
E-5 üzerine yapılacak köprü 63 metre eninde ve mevcut yol gibi 12 şeritli olacakmış. Ben eminim ki köprü ihaleye çıktığında genişliği 67,5 metreden az olmayacaktır. Sisi'den aşağı mı kalacağız? Dünya rekoru Sisi'ye mi kalsın, rekor bizim işimiz.
65 metrelik Kanada Köprüsü 1,2 milyar USD'ye mal olurken, Mısır'dakinin maliyeti 10 milyar USD'ye yaklaşmış. Eğer bir de yap-işlet modeliyle yaparsak bu maliyet rekorunu da kırarız. Hiç dert etmeyin. Yapım maliyetine üç yıl olarak planlanan inşaatı sırasında yolun 3 şeride düşmesi sebebiyle oluşacak zaman ve yakıt giderlerini de katarsak maliyet rekorunu fersah fersah geçeriz evvelallah.
Kanada köprüsünde ayaklar arası açıklık 470 metre iken, Mısır'da 540 metre. Bizimkisinin ayakları arası açıklığı 750 metre olacakmış. Bu genişlikte böyle açıklık övünebileceğimiz bir başka rekor olacaktır.
Kanada'dakinde köprü ayaklarının yüksekliği 163 metre iken, Mısır'da 92 metre ile çözmüşler. Projeye göre bizimkisinin ayak yüksekliği ise 218 metre, tahmin ediyorum ki bu da başka bir rekordur. Yalnız küçük bir problem var. Bu yükseklik Atatürk Havalimanının bu bölgede 88 metre olan uçuş mania kotunun 130 metrecik üzerinde.
Ha, bir de kanalı en dar yeri 698 metre olan İstanbul Boğazı gemi geçişlerinde tehlike yaratıyor diye yapıyoruz ya. Bu köprünün ayaklarından Avcılar tarafında olanı kanalın ortasından 300 metre uzaklıkta. Yani köprünün 50 metre genişliğinde olan ayağı kanalın içine denk geliyor.
ÇED Raporundaki projesine göre bu köprü yapılırsa hep birlikte çocukluğumuzdaki tekerlemeyi uçak geçerken pilotlara, gemi geçerken kaptanlara söyleyelim, kazaya gelmeyelim. Haydi bilcümle; "ortada ayak var, yandan geç."
27.11.2019 - M. Şevket Atalay