Yedikule Surları-Zindanları onarılıyor.
Fatih belediyesi tarafından restorasyonu yapılan Yedikule surları-zindanları inşaatı devam ederken kale içerisinde fetih zamanı inşa edilen, Günümüzde sadece minaresi kalan Ebu’l-Feth Fatih camiide ihya ediliyor
10 Eylül 2020 - 20:44
“Bânîsi Ebu’l-Feth Sultan Muhammed Hân Hazretleridir. Vakfı Ayasofya-i Kebîr vakfına mülhaktır.
[1]Sultan Murad nedîmlerinden Deli Hüseyin Paşa nâmı bir vezîr şehîden anda medfundur. Kurbunda Nâzır-ı Daru’s-Saâde olan Maktul Beşîr Ağa’nın mektebi vardır. Kendi Üsküdar’da Doğancılar Meydanı’nda müstakil mezaristanda medfundur. Mahallesi vardır. (Ayvansarâyî, Hadîka, 1231: 111a-111b; 1281:1/222)
Fatih devri mimarisini yansıtan Cami-i Şerîf, almaşık örgülü, ahşap çatılı ve çatısı marsilya kiremitli olup, sol tarafta tuğla örgülü bir minaresi bulunmaktaydı. Sağ taraftaki duvarında ortada bir, üst sağda daha küçük bir pencere olmak üzere iki penceresi göze çarpmaktadır. Minarenin sağ tarafında Darussaâde ağası Beşîr Ağa’nın yaptırdığı çeşme bulunmaktaydı. Bu Cami-i Şerif 1905’ten sonraki bir tarihte metruk hale gelmiş zamanla tahrip olarak, duvar bakiyeleri kalmıştır. Dünümüze duvar bakiyelerinin yanısıra, şerefeye kadar minaresi ve çeşmenin harabesi gelebilmiştir. Beşir Ağa’nın mektebinden ise iz kalmamıştır.(Öz, 1/153; Fatih Camileri, 1991:227Öneş, 1998:351)
İSTED, Yedikule Fatih Camii Projesi
Vakfiyesi bizzat Fatih Sultan Mehmet Han tarafından Ayasofya Camii ile birlikte oluşturulan, İstanbul İli, Fatih İlçesi, İmrahor Mahallesi, 1265 ada, 18 parselde idi. Fatih devri mimarisini yansıtan Cami-i Şerîf, almaşık örgülü, ahşap çatılı ve çatısı marsilya kiremitli olup, sol tarafta tuğla örgülü bir minaresi bulunmaktaydı. Bu Cami-i Şerif 1905’ten sonraki bir tarihte metruk hale gelmiş zamanla tahrip olarak, duvar bakiyeleri kalmıştır. Günümüze duvar bakiyelerinin yanısıra, şerefeye kadar minaresi ve çeşmenin harabesi gelebilmiştir.
Derneğimizce (İSTED) 2014 yılında tesbiti yapılan Yedikule Fatih Camii’nin tescili için İlgili Kurul’a yeterli Tarihsel Araştırma bilgi, belge ve fotoğrafla müracaat edilmiştir.
İlgili Koruma Kurulunca Haziran 2018 yılında projeleriyle birikte tescili yapılmış, ihyasını beklemektedir.
Bibliography
Ayvansarâyî, Hafız Hüseyin, 1231. Hadîkatu’l-Cevâmi’, Yazma, Müstensih: Hattat Mustafa Râkım, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Yazmaları, TY 8872
Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin, 1281. Hadîkatu’l-Cevâmi’, Cilt. 1-2, Matbaa-i Âmire, İstanbul
Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin, 2001.Hadîkatu’l-Cevâmi’, Hazırlayan: A. Nezih Galitekin, İşaret Yayınları, İstanbul
Fatih Camileri, 1991. Fatih Camileri Ve Diğer Tarihi Eserler,Türkiye Diyanet Vakfı Fatih Şubesi Yayınları,İstanbul
Gabriel, Prof. Albert , trhsz. İstanbul Türk Kaleleri, Türkçe Çeviri: Alp Ilgaz, Tercüman 1001 Temel Eser, Kervan Kitapçılık, İstanbul
Halil Edhem, 1932. Yedikule Hisarı, Kanaat Kütüphanesi, İstanbul
İstanbul Vakıfları Tahrîr Defteri, 953/1546 Tarihli, Neşredenler: Ord. Prof. Ömer Lütfi Barkan-Ekrem Hakkı Ayverdi, İstanbul Cemiyeti Neşriyatı, 1970. Baha Matbaası, İstanbul
Öneş, Ethem Ruhi, 1998. Mabedler Şehri İstanbul’un Tarihi Mescid Ve Camileri, İstanbul Ajans Yayıncılık, İstanbul
Öz, Tahsin. 1997. İstanbul Camileri, Cilt.1-2, 3. Baskı, TTK. Yayınları, TTK. Basımevi, Ankara
[1] Bu Camiye “953/1546 Tarihli İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri’ne göre, Mustafa Çelebi bin Halil tarafından kürsi vaz’edilmiştir. (İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri, 953/1546 Tarihli, Ayverdi-Barkan Yayını, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, 1970, Shf.390)
KONU HAKKINDA STK TEMSİLCİSİ İNANÇ KIRAN SORU SORDU
İnanç Kıran Tarafından (Bilgi edinme kanunu gereği verilen dilekçe)
Fatih İlçesi İmrahor İlyas Bey Mahallesi 1265 ada 18 parselde bulunan Yedikule Hisarının işlevlendirilmesine yönelik onaylı restorasyon ve çevre düzenleme projeleri doğrultusunda kazılar yapıldığı ve kazıların devam ettiği bilinmektedir. Devam eden kazı çalışmaları ile birlikte Yedikule Hisarı içinde minaresinden başka günümüze ulaşamayan camiinin yeniden yapılacağı yönünde bir takım bilgiler paylaşılmıştır. Bu bağlamda
1-Paylaşılan bilginin doğruluğu nedir?
2-Ekteki fotoğraf incelendiği takdirde söz konusu çalışmalar, bir araştırma kazısı mıdır? Bu kazı neden yapılmaktadır?
3-Kazı çalışmaları ile birlikte yürütüldüğü bilinen Yedikule Hisarı çevre düzenlemesinin projesindeki uygulamaların ayrıntıları ve içeriği nedir?
yukarıdaki sorularımın 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında cevaplandırılmasını ve alanda yürütülen kazı çalışmalarının içeriği hakkında tarafıma bilgi verilmesini arz ederim.
YORUMLAR
1968 yılında, İstanbul Hisarlar Müzesi Müdürlüğü’ne bağlandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tahsis edilen tarihi yapı, 2004 yılında Maliye Bakanlığı tarafından geri alındı.
Zindanlar, özelleştirilerek Swees Turkish International (STI) İç ve Dış Ticaret Şirketi’ne Maliye Bakanlığı tarafından 30 yıllığına kiralandı. Birçok konsere ev sahipliği yapan hisar, şirket tarafından genişletilmek için ağaçlar kesilip, tarihi yapının zeminindeki taşları sökülüp mıcır dökülünce tepki çekti.
Sivil toplum örgütlerinin açtığı dava sonucunda kiralama işlemi iptal edildi. Karar 2008 yılında onandı.