|
Dünyaya örnek proje olarak
gösterilen Fener Balat Rehabilitasyon Programı sona erdi
Avrupa Birliği ve Fatih Belediyesi tarafından yürütülen Fener
Balat Semtleri'nin Rehabilitasyonu
Programı’nın Fener’de düzenlenen törenine, Kültür ve Turizm Bakanı
Ertuğrul Günay, AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Marc Pierini,
Romanya Başkonsolosu Radu Safta, TBMM anayasa Komisyonu Başkanı Burhan
Kuzu, İstanbul Vali Yardımcısı Cumhur Güven Taşbaşı, Fatih Belediye
Başkanı Mustafa Demir ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan danışmanı
Erman Tuncer ile vatandaşlar katıldı.
Projenin amaçlarına göre 12.000 kişiyi kapsaması planlanan projenin sosyal
ayağı olan birçok hizmetin gerçekleşmemesi nedeniyle olacak, binaları
onarılan az sayıda semt sakinin katılımıyla gerçekleştirilen tören
adeta proje mağdurlarının protestosu şeklinde yorumlandı, tören
alanında gözlemlediğimiz kalabalık, belediye görevlileri, Güvenlik
mensupları, çok sayıda basın görevlisinden oluşması projenin ne kadar
başarısız olduğunun çarpıcı bir gerçeği olsa gerek, alanda 121 adet olduğu
açıklanan onarılan bina sahipleri ve burada kiracı konumunda olan
vatandaşlarımız gelmiş olsaydı, büyük bir kalabalık olabilirdi, maalesef
günlerce hazırlığı yapılan törene onlarda icabet etmedi.
1996 yılında İstanbul’da yapılan Habitat toplantısında
İstanbul'u gezen Habitat katılımcıları Zeyrek Haydar
mahallesine hayran kalırlar, Tamamen Türk mimarisinden oluşan ahşap
evlerin onarılarak tarihe kazandırılması kararı alındı. Unesco - Avrupa birliği ve Türkiye sponsorluğunda yapılmasına karar
verilen Zeyrek projesi, zamanın Fatih belediye başkan
yardımcısı Av.Tayfun Karali'nin yönlendirme raporuyla Fener -
Balat semtleri rehabilitasyon projesine dönüştürüldü.
Habitat katılımcılarının düşündüğü 18.yy Türk mahallesi
projesi, yapılan bu müdahale ile 19.yy azınlıkların mahallesi projesine
dönmüş oldu. Bu nedenle uzun yıllar proje hayata geçirilemedi, gerekçesi
ise Fener-Balat semtleri Ekümenik Patrikhane ! devleti projesi olarak
adlandırılması nedeniyle oluşmuştur.
Unesco Dünyada bir ilk oluşturan bu proje ile bir semti
rehabilite ederken , semtin içinde yaşayan insanlarında sosyal, ekonomik
ve kültürel kalkınması sağlanacaktı. Bu nedenle proje hazırlanırken
öncelikler sıralamasında binaların restorasyonundan evvel projeye sosyal
kalkınma maddeleri koyulması olmuştur.
Zeyrekten, Balat-Fener semtlerine kaydırılan proje
12.000 kişinin barındığı Balat-Fener semtinde dini binalar proje kapsamı
dışında tutularak , 1401 parselde 1267 bina vardır , proje ile ilk
etapta 225 binanın onarımı
tasarlanmıştır,
Dini binaların proje dışı bırakılmasının altındaki neden
öncelikle bu proje sosyal içerikli hazırlanmıştır, diğer bir sebep ise
Bizans canlandırılıyor dedikodusunun önünü kesmek için düşünülmüştür.
Aşağıdaki
panoda proje uygulama bilgilerine baktığımızda bu projenin sosyal ayağı
olmadığını açıkça görebiliriz. Bu proje sadece 121 bina sahibine sağlanan
ranttan başka bir işe yaramamıştır, Ayrıca nispeten imara açılan semtin
imar bazlı restorasyonunda lokomotif olabilir mi ? diyoruz da
1267 binadan, onarılan 121 bina ile semtin perişan halinde bir
iyileştirmeye zemin hazırlamasının gerçekleşebileceğini sanmıyoruz,
semtimiz Ortaköy oluyor hayaline kapılanlar biraz daha bekleyeceğini
sanıyoruz.
Semtimizdeki diğer projelerin hayata nasıl geçeceği konusunda henüz
bir bilgiye ulaşamadık,
Fatih belediyesinin de reklamlarında sık sık
kullandığı, Ayvansaray Türk evleri projesinden henüz bir ses yok, Anemas
saray ve zindanları İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından
restorasyon inşaatı devam ediyor, Ayvansaray-Unkapanı sahil şeridi rehabilitasyonu
projesi sözde ihale edildi, projeyi aldığını duyduğumuz Çalıklar inşaatın
henüz bir açıklaması olmadı, birkaç yöntem düşünülüyor, fakat özel
mülkiyet yasası düşünülen planların uygulanmasına engel teşkil ediyor,
sanıyorum Çalıklar meclisten çıkarılacak yasal bir destek bekliyor
olabilir. umarım burası da Sultan mahallede olduğu gibi ranta hizmet eden
bir proje ile halkın karşısına çıkılmasın
Fener - Balat mahalleleri için öngörülen bütçe ve masrafların
paylaştırılması aşağıdaki şekilde planlanmıştır
|
Açıklamalar: |
Avrupa
birliği (ECU) |
Türkiye
(ECU) |
Toplam
(ECU) |
| 1.
Yönetim araçları |
1.278.000 |
340.600 |
1618.600 |
|
Yönetim
Birimi |
463.500 |
136.900 |
600.400 |
|
Semt
Atölyesi (teknik Ekip) |
762.500 |
203.700 |
966.200 |
|
Kooperatif |
52.000 |
--- |
52.000 |
| |
|
|
|
|
2. Konut |
2.120.596 |
1.720.596 |
3.841.192 |
|
Hafif
Rehabilitasyon |
356.426 |
356.426 |
712.852 |
|
Orta
Rehabilitasyon |
505.426 |
356.426 |
712.852 |
|
Ağır
Rehabilitasyon |
858.973 |
858.973 |
1.717.946 |
|
Acil Sosyal
Yardım Fonu |
400.00 |
--- |
400.000 |
| |
|
|
|
|
3.Altyapı |
263.830 |
3.219.533 |
3.483.363 |
|
Kanalizasyon |
--- |
391.506 |
391.506 |
|
Elektrik |
--- |
2.090.912 |
2.090.912 |
|
Doğal Gaz |
263.830 |
737.115 |
1.000.943 |
| |
|
|
|
|
4. Sosyal Donatılar |
1.130.200 |
3.219.533 |
3.483.363 |
|
Zanaatkar
Evi |
335.900 |
204.500 |
540.400 |
|
Ana Çocuk
Merkezi |
375.850 |
624.150 |
1.000.000 |
|
Okul
Sonrası eğitim Merkezi |
237.900 |
285.250 |
523.150 |
|
Rehabilitasyon merkezi |
180.550 |
279.200 |
459.750 |
|
Tekstil
Teknik Enstitüsü |
--- |
1.099.100 |
1.099.100 |
|
Dispanser |
--- |
212.766 |
212.766 |
|
Çocuk Oyun
Alanları |
--- |
280.000 |
280.000 |
|
Açık Hava
Spor Alanları |
--- |
63.100 |
63.100 |
|
Toplam |
4.916.726 |
10.679.944 |
15.596.670 |
Fatih Belediye Başkanlığının Haziran 1998 Tarihinde
basımı yapılarak semt sakinlerine dağıtılan Fener Balat semtleri
rehabilitasyon projesinin uygulama bülteninden alınmış olan yukarıdaki
verilere baktığımızda Dünyaya örnek gösterilebilecek bir proje
olmadığını rahatlıkla anlayabilmekteyiz.
Belediyelerimizin ve Genel yönetimin bu 13 yıl zarfında sık
sık törenler düzenlediği, madalyalar, teşekkür dağıttığı Unesco'nun
gerçekten örnek projesi maalesef akamete uğramış, kılık değiştirmiş,
amacından saptırılmış, hedefleri %70 hayata
geçirilmemiştir.
Proje maliyeti yapılırken 1267 binayı kapsayacak şekilde
bütçesi hazırlanan , AB ve Türkiye'nin üstlendiği taahhütlerin havada
kaldığını veya projenin amacına uygun gelişmediğini görmekteyiz,
sıralayacak olursak;
Öncelikle 1267 binalık bir alanda 225 binanın onarım bütçesi, 121 binanın çeşitli oranda onarımı
ile bitmiş oldu, Bu bir fiyaskodur.
Proje hazırlanmasında uygulama maddelerinde açıkça
görülecektir, semtin rehabilitasyonunda iş gücü ve kurumsal
ortaklıklar kesinlikle semt sakinlerinden seçilmesi ilk önce
düşünülecek olmasına rağmen , bu madde nerede ise hiç uygulanmamıştır.
sosyal merkez adı verilen aslında proje amaçlarına asla hizmet etme
kapasitesine ulaşmayan hizmetler 3 katlı 20m2 bir binada semt dışından
taşeron kurumlara verilerek proje delinmiştir.
 İnşaat ve onarım işleri için kurulması gereken atölye hayata
geçirilmemiş, Müteahhit firmaların keyfi iş ve işçi alımı proje
süresince uygulanmıştır. Biz semt dernekleri olarak yaptığımız bütün
girişimler dikkate alınmamıştır.
Projenin Dünyaya örnek gösterilmesine sebep olan , semtte
yaşayan halkın rehabilite edilmesi asla hayata geçirilmemiştir,
Balatta 1995 yılında hayata geçirilen Balat-Fener kültür ve
yardımlaşma derneği hiçbir zaman muhatap alınmamış olmasına
rağmen , bu dernek kendi mahdut imkanları ile bu projenin birçok
ayağının hizmetini kat be kat ücretsiz icra etmiştir.
Bu güne kadar Fatih halk eğitimi müdürlüğü işbirliği ile 13
yılda binlerce çocuğumuza okul sonrası bilgisayarlı, Internet ve
eğitmen destekli eğitim imkanı sunmuştur, halen devam etmektedir.
Halk eğitim müdürlüğü işbirliği ile resmi diplomalı binlerce
el sanatları,tiyatro,bilgisayar,folklor, biçki-nakış, spor, İngilizce
kurslarını ücretsiz gerçekleştirmiştir. Binaların restorasyonunu
saymazsak bu proje uygulayıcıları, Balat - Fener derneğinin
faaliyetlerinin % 10 kadar bir faaliyet ortaya koyamadıklarını çıplak
gözle görmemiz mümkündür.
Projenin bitmesine rağmen hayata geçirilmiş sosyal merkez ve
donatılarının faaliyetlerini görmüyoruz, aşağıdaki resimlerde
gördüğümüz sosyal merkez eğitim birimi henüz düzenlenmiş, pek çok
eksiğinin görüldüğü merkezde eğitimin ne zaman başlayacağını maalesef
öğrenemedik.
Sonradan projeye dahil edilen Katı atık projesi, semtte dağıtılan
binlerce çöp kovası ve çöp poşeti ile sınırlı kalmış, halkın projeye
katılımını sağlayacak düzenli katı atık toplanması semtin
hayatına geçirilememiştir.
Bu projenin aslı olan Zeyrek evleri restorasyon projesi, birkaç
binanın restorasyonuyla ve 5 sokağın kaldırım ve zemin düzenlemesi ile
sınırlı kalmış, semtin rehabilitasyonu diyebileceğimiz bir çalışma
yapılamamıştır.
Projenin diğer ayakları olan Zanaatkar evi, Ana Çocuk merkezi,Tekstil
teknik enstitüsü, Projeye ait Dispanser, Çocuk oyun alanları ( Sahilde
yapılan İBB parkları bu projeye dahil olmasa gerek) Rehabilitasyon
merkezi, meslek edindirme merkezi maddelerinin sanırım hiçbir zaman
hayata geçirilemeyecek.
Bizi şaşırtan bu kadar eksik hayata geçirilen bir projenin
bilhassa sayın başbakanımızdan defaatle yazılı ve sözlü takdir
edilmesi hayrete şayan bir şey olsa gerek, sanırım Sayın Başbakanımız
bu konuda yanlış ve eksik bilgilendirilmiş olmalı.
Bu semtte doğmuş , halen buralarda yaşayan binlerce semt
sakinlerinin gözlerine baka baka ortaya konan senaryonun ne kadar
tuttuğunu demokratik tepkimizi ortaya koyacağımız yerel seçimler
geliyor.
bakalım Mevla neyler , neylerse güzel eyler.
Projeden sonra geriye kalan hazin manzara
resim ve yorumları
Fatih belediyesi web sitesinde konu ile
ilgili haber
Fener - Balat semtleri rehabilitasyon projesi kapanış töreninden
resimler |
|
