İslam'a göre mahrem ve namahrem kuralları

Kadının mahremleri, yani kadın için mahrem sayılan ve sayılmayan erkekler kimlerdir?

Mahrem: Haram olan, yani bir kadının evlenmesi dinen caiz olmayan akrabalar demektir. Nâmahrem: Haram olmayan, yani bir kadının evlenmesinde; dinen bir mahzur olmayan erkek demektir.

Bu husus, esasen prensiplerini şu iki âyet-i kerimeden almaktadır:

"Mü'min kadınlara da söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar, namuslarını da korusunlar. 
Ziynetlerini ise, görünmesi zarurî olan kısımlar müstesna, açığa vurmasınlar. 

Başörtülerini de yakalarının üzerini kapatacak şekilde iyice örtsünler. 
Kocalarından, babalarından, kocalarının babalarından, oğullarından, kocalarının oğullarından, 
Kardeşlerinden, kardeşlerinin oğullarından, kızkardeşlerinin oğullarından, 
Mü'min kadınlardan, cariyelerinden, cinsî iktidarı olmayan hizmetçilerinden ve şehvet çağına gelmemiş çocuklardan başkasına ziynet (Örtünmesi gereken) yerlerini göstermesinler. 
Gizledikleri ziynetleri belli olsun diye ayaklarını yere vurmasınlar. 
Hepiniz Allah'a tövbe edin, ey mü'minler, tâ ki kurtuluşa eresiniz." (Nur, 24/31)
*********************
"Size şu kadınları nikâhlamak haram kılındı: Anneleriniz, kızlarınız, kızkardeşleriniz, halalarınız, teyzeleriniz, erkek kardeşlerinizin kızları, kız kardeşlerinizin kızları, sizi emzirmiş olan süt anneleriniz, süt kardeşleriniz, hanımlarınızın anneleri, aranızdan zifaf geçmiş olan kadınlarınızdan doğan üvey kızlarınız. 
Eğer zifaf geçmemişse onların kızlarını nikâhlamakta size günah yoktur. 
Öz oğullarınızın hanımlarını nikahlamanız ve iki kızkardeşi birden nikâhınız altına almanız da size haram kılındı. 
Ancak geçmiş olan müstesnâdır. 
Muhakkak ki Allah çok bağışlayıcı, çok merhamet edicidir." (Nisa, 4/23)
**************
Kadın için mahrem olan erkekler:
Babası, kayınpederi, oğlu, kocasının eski hanımından olan oğlu, kardeşi, erkek ve kız kardeşlerinin oğulları, amcası, dayısı, süt kardeşi...
************
Erkek için mahrem olan kadınlar:
Annesi, kızı, kızkardeşi, halası, teyzesi, erkek ve kız kardeşlerinin kızları, süt annesi, süt kardeşi, kayınvalidesi, hanımının önceki kocasından olan kızı, oğlunun hanımı...
************
Burada Hala, Teyze geçerken Amca Dayı geçmiyor, Bunun sebebi Hala, Teyze üzerinden konuya açıklık getirilmiş olduğunu görüyoruz. yani; Anne babanın kardeşleri haram hükmünde oluyor.
************
“İslam dininde, kuzen olarak nitelendirilen, amca, dayı, hala ve teyze çocuğuyla evlenilmesi caiz görülmüş lâkin tavsiye edilmiş de değil. 
Uzak evlilikler tavsiye edilmiş. 
***************
 ("Yakın akraba ile evlenmeyin, çünkü doğacak çocuk zayıf olur" anlamında bir hadis rivayet edilirse de, Ibri Salâh aslının bulunamadığını söylemiştir. 
Doğrusu Hz. Ömer`in yukarıdaki sözü olduğudur. bk. Gazalî, Ihya (Tahriçli) 1l/42.)
***************
Bir hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Kuzenlerle evlenince, çocukları zayıf, hastalıklı olabilir.) [İhya]

KONU HAKKINDA DETAYLAR

Kadın için mahrem olan erkeklerin başlıcaları şunlardır:

Babası, kayınpederi, oğlu, kocasının eski hanımından olan oğlu, kardeşi, erkek ve kız kardeşlerinin oğulları, amcası, dayısı, süt kardeşi...

Fukahanın bu mesele hakkında tespitleri şöyledir:

Baş, saç, boyun göğüs, kulak, bilek ve kol, bacak ve ayak kadının süs yerleridir. Nikâhı kendisine haram olanların yanında bu gibi yerlerini açık bulundurmasında dinen bir sakınca yoktur. Ancak belini, karnını, sırtını ve diz kapaklarından yukarı kısmı açması haramdır. Diz kapağı da  buna dahildir.1

Erkeğin kendisine nikâhı haram olan kadınların belirtilen süs yerlerine bakması, nikâhı ebediyen haram olanlar hakkındadır, muvakkat olanlar hakkında değildir. O halde baldızının belirtilen süs yerlerine bakması, baldızın da bu gibi yerlerini açık bulundurması haramdır. Çünkü ikisi arasındaki nikâh tahrimi muvakkattır. Sahih olan da bu görüştür.2

Mahremi sayılan kadınların bu gibi yerlerine bakmasının mubah olması, şehvetle bakmadığı takdirde böyledir. Şayet bu gibi yerlerine bakmakla kendisinde bir şehvet arız olursa, o takdirde hüküm değişir, yani bakması haram olur. Aynı zamanda kadınların bu gibi yerlerine elle dokunması da böyledir.

Erkek ister anası, ister kız kardeşi veya diğer bir yakını olsun, onların sırtına, beline, karnına, yanlarına ve diziyle birlikte dizden yukarı kısımlara hem bakması hem elle dokunması haramdır. Zaruri haller müstesna.3

Erkek çocuk, ihtiyaç duyulduğunda annesinin üzerinde gecelik veya entari bulunduğu hâlde belirtilen yerlerini ovabilir. Çünkü o anasına herkesten daha yakındır.

Dipnotlar:

1. El Mebsut – Şemsüleimme Serahsi.
2. Fetevayı Kadıhan – El Muhit – Rdiyüddin Serahsi.
3. El Muhit – Radiyüddin Serahsi – Fetevayı Hindiyye.

(Bk. Celal YILDIRIM, İslam Fıkhı)