Haliçte Çürütülen İparların hazin sonu
Yıllarca süren mahkemeler o devrin en mükemmel gemilerinden olan İpar gemilerinin Haliçte Kasımpaşa KDSK karşısında yıllarca demirlenmesi, Hırsızların sık sık yağmasına uğraması sonucu hurdaya ayrılıp böyle satıldı
26 Ekim 2018 - 10:52
EVSAFLARI : 1 Virginia İpar Gemisi : Gemi Sicil Dairesi kütük kayıt örneğine göre bağlama No: İstanbul 1921. cinsi: Yük gemisi, boyu: 131.46 metre, eni: 17.16 metre, derinliği: 7.29 metre, gros tonu: 7029.32, rüsum tonu: 4277,50, gros hacim: 19894,47, net hacim 12105,32, yapıldığı yer ve zaman: İngiltere 1941, gücü: 2500 IHP'dir.
Bilirkişi raporunda: Gemiyi inşa edenin Caiedon Ship Building and Engineering Company Ltd. olduğu, 1 adet 3 genişlemeli buhar makinası bulunduğu ve kazanlarının 3 adet olup İskoç tipi bulunduğu ve yakıtının mazot olduğu belirtilmiştir.
Son olarak D. Bank Deniz Nakliyat T.A.Ş. tarafından yedi emin olarak çalıştırılan gemi 1963 yılından beri Haliç'te bağlı bulunmaktadır. Gemiye son defa verilen denize elverişlilik belgesinin süresi 12/7/1963 tarihinde sona ermiş olup klâsh bulunduğu Lloyds Register of Shipping Müessesesinde son olarak 1961 yılının Eylül ayında Speryal Sörveyden geçirilmiştir.
Halen sefer yapabilecek durumda olmayan gemi senelerdir bağlı olması dolayısıyla harabiyete maruz kalmış olup büyük ölçüde tamire muhtaç halde bulunmaktadır.
Diğer taraftan yaşı, inşa tarzı ve makine sistemi dolayısıyla tamir edilse dahi verimli ve zamanın işletme şartlarıma uygun bir duruma getirilmesi bilirkişi heyetince tespit edilmiştir.
Bilirkişi heyetince işbu gemiye halihazır durumu nazara alınarak 2.507.000, lira kıymet takdir edilmiştir.
T Mehmet İpar Gemisi : Sicil kaydına göre Bağlama No: İstanbul 1911, cinsi: Yük gemisi, boyu: 131 metre, eni: 17,16, derinliği: 10.73, gros tonu: 7086,18, rüsum tonu: 4974.44, hacim: 20053.89 ve net hacmi: 14077,67 ve gücü 2500 İHP olan Mehmet İpar adlı 2921 gemi sicilinde kayıtlı geminin inşa yeri İngiltere 1945 olup 1 adet 3 genişlemeli buhar makinası, 3 adet İskoç tipi kazanı vardır ve mazot yakmaktadır.
Diğer hususlar yukarıda yazılı Virginia İpar adlı geminin aynı evsafında ve durumundadır.
Son olarak 1960 yılı Ekim ayında Spesyal Sürveyden geçirilmiştir. Bilirkişi heyetince halihazır durumu nazara alınan gemiye 2.785.000, lira kıymet takdir edilmiştir.
İ Nezih İpar Gemisi : Sicil kaydına göre bağlama No: İstanbul 1910, gemi: Şilep, boyu: 131,34, eni: 17,15, derinlik: 7.28, Gros tonu: 7078,02, rüsum tonu: 4218,99, gros hacim: 20030,80, net hadm: 11934, yapıldığı yer: İngiltere 1940 olan gemi 2500 İHP gücünde olup 1 adet 3 genişlemeli buhar makinesi ve İskoç tipi 2 ana ve 1 yardımcı kazanı bulunmaktadır ve mazot yakmaktadır.
Son olarak 1962 yılı Ocak ayında klâsk bulunduğu müessesece Spesyal lürveyden geçirilmiştir. Diğer evsaf Virginia İpar gemisinin aynı evsaftadır.
Bilirkişi heyetince bu gemiye, hâlihazır durumu nazara alınarak 2.670.000, lira kıymet takdir edilmiştir. Fazla malumat için Memurluğumuza müracaatla dosyanın tetkiki gerekmektedir. İlk açık artırması 4/12/1968 çarşamba günü saat 9.30 dan 10,15'e kadar Virginia îpar adlı gemi, 10,15 ten ll'e kadar Mehmet İpar adlı gemi ve ll'den 11.45'e kadar Nezihi Îpar adlı gemilerin satışı İstanbul Sultanahmet'te Adalet Sarayında 3 üncü katta (10) cu icra Dairesinde yapılacaktır.
Artırma şartnamesi, herkesin görüp okuyabilmesi için 15/11/1968 tarihinden itibaren memuriyetimizde açık bulundurulacaktır. Artırmaya iştirak etmek isteyenlerin, muhammen kıymetin %10'u nispetinde pey akçesi veya milli bir bankanın teminat mektubunun tevdii mecburîdir. İpotek alacaklıları ile irtifak hakkı sahipleri ve ilgililerin gayrimenkul! üzerindeki haklarını, hususiyle faiz ve masrafa dair olan iddialarını işbu ilân tarihinden itibaren 15 gün içinde evrakı müspetelerdi ile Memuriyetimize bildirmeleri, aksi takdirde haklan tapu sicilli ile sabit olmadıkça paraların paylaştırılmasından hariç kalacaklardır.
Gayrimenkul tayin olunan zamanda üç defa nida edildikten sonra en çok artırana ihale edilecektir.
Ancak, teklif olunan bedel muhammen kıymetin % 75 inden ve varsa rüçhan alacaklıların bu gayrimenkul ile temin edilmiş alacakları, bundan başka paraya çevirme ve paylaştırılması masrafları mecmuundan fazlaya çıkmazsa, en çok artıranın taahhüdü baki kalmak üzere artırma on gün daha temditle onuncu 14/12/1968 cumartesi günü saat 9.30 dan 10.15'e kadar Virginia İpar adlı gemi, 10,15 den ll'e kadar Mehmet İpar adlı gemi ve 11 den 11.45'e kadar Nezihi İpar adlı gemilerin satışı aynı yerde yapılacak ikinci artırmada, varsa rüçhanlı alacaklıların bu gayrimenkul ile temin edilmiş alacakları ve ayrıca paraya çevirme ve paylaştırılması mecmuundan fazlaya çıkmak şartı ile en çok artırana ihale edilecektir. Böyle bir bedel elde edilmezse ihale yapılmayıp satış talebi düşürülecektir.
Gayrimenkul kendisine ihale olunan kimse, derhal veya verilecek mehil içinde ihale bedelini nakden veya muteber bir banka kefalet mektubunu vermezse ihale feshedilerek, yukarıda belirtilen 1. artırmadaki şartlar dairesinde, kendinden önce en yüksek teklifte bulunan kimseye arz ettiği bedelle almaya razı olursa, ona, razı olmaz veya bulunmazsa 7 gün müddetle artırmaya çıkarılarak 2. artırmadaki şartlar dairesinde en çok artırana ihale edilecektir.
İki ihale arasındaki fark ve geçen günlerin %10'dan hesaplanacak faiz ve diğer zararlar hükme hacet kalmaksızın alıcıdan tahsil edilecektir.
Artırmaya iştirak edenlerin, artırma şartnamesini okumuş, lüzumlu malumatı almış ve bunları tamamen kabul etmiş ad ve itibar olunacaklardır. Daha fazla malumat almak isteyenlerin 967/104 dosya numarası ile Memuriyetimize müracaatla ilân olunur.
(Basın: 7249/12536) SA7IŞ ILANI İstanbul Defterdarlığından: Adet C i n s i Kıymeti Profil Çekme Presi 250.UOU, TL. Şişli Vergi Dairesine olan borcundan ötürü Florya Beşyol Halkalı Cad. 58 sayılı mahalde tahtı hace alınan yukarıda cins ve evsafı gösterilen eşyanın 4/11/1900 günü saat 14.00 te mezkûr mahalde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü hakkındaki Kanun hükümlerine tevfikan ve peşin para ile satılacağı. Ancak verilen bedel tespit ulunan değerin %75'inden açılmış olduğu veya hiç alıcı bulunmadığı takdirde ikinci satışın 6/11/1968 günü aynı saatte ve aynı mahalde yapılacağı. Fazla malumat almak isteyenlerin Şişli Vergi Dairesi Müdürlüğüne müracaatları ilan olunur.
(Basın: 28553/1253R) 1 DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLHJI Seyir ve Hidrografi Dairesi Başkanlığından bildirilmiştir. DENİZClLİK;Kt VE HAVACILIK 116 SAVILI BİLDİRİ 31 Ekim ve 1 Kasım 1968 tarihlerinde 09 U ile 1 Ü saatleri U BO arasında aşağıdaki noktaları birleştiren saha içinde seyretme, demirleme, avlanma ve Bu sahanın 7000 metreye kadar olan yüksekliği can ve mal emniyeti bakımından tehlikelidir KARADENİZ ÎSTANBUL BOĞAZINA YAKLASMA K 9 SAHAS1 1 inci nokta: E 5832 No. Rumeli fenerinden Wi2 derece ve 18 mii mesafede, enlemi 41 derece 2 dakika Kuzey, H boylamı 29 derece 38 dakika açığı. Z nci nokta: Enlemi 41 derece 50 dakika Kuzey boylamı 29 derece 38 dakika Doğu 3 Üncü nokta: Enlemi 41 derece 50 dakika Kuzey Boylamı 30 derece 17 dakika Uzağı 4 üncü nokta: Enlemi 41 derece 28 dakika Kuzey Boylamı 30 derece 17 dakika Uzağı DENİZCİLERE VE KAVACILARA ÖNEMLE DUYURULUR. (Basın: 26423/12549)
Orjinal metinde oldukça çok imla hatası vardı, Mahkeme metni tarama ile yayınlanmıştı, düzeltmek epey bir zaman aldı, genede hatalar var özür dileriz
ADMİN NOT:
Haliçteki bu gemiler başta Balat ve Kasımpaşalı hurdacı korsanlar tarafından yıllarca soyuldu
Bir bekçi dört gemiyi kontrol edemiyordu. Bekçi 7/24 mesai yapardı, Bekçiyi kollayan korsanlar bekçi kayığına binip kayığı Fener parkına çektiğinde yamyam hurdacılar hırsızlar geminin sarı, bakır ve değerli mobilyalarını yağma ederlerdi.
Sanıyorum gemiyi böyle bir kişilik güvenliğe teslim edenler evveliyatında gemileri yağmalamışlardı, Sonradan yapılan hurdacı yağması ilk yağmaları örtmüş oldu.
ALİ İPARIN FIRTINALI HAYATI SON BULDU TIKLA
1960 DARBESİ VE SONRASI
YORUMLAR
Benim de çocukluğum bu gemilerin üzerinde koşturmakla geçti, Unkapanı köprüsünden sonra yüzmede en kahraman olanlar İparların güvertesinden atlamaktı.
Unkapanı Galata köprülerinden denize atlamakta mahirleşince büyük hayalim olan İparların üzerinden çivileme atlamaya 1966 yılında nail oldum. (Yaş 15)
İlerleyen senelerde buradan da balıklama atlama hayalimi maalesef gerçekleştiremedim.
1970’li yılların başından itibaren Haliç iyice pislenmeye başladığından artık denize gitmek için Moda, Küçüksu, Adalar ve en terso zamanımızda Yenikapı, Sarayburnu, menekşe plajlarına giderdik.
Bir çocukluk gençlik yaşadık anlatılmaz imkansız…
Bahtsız bir ailenin son çocuğu da vefat etti
MURAT BARDAKÇI
Hürriyet’in ilân sayfalarında, dün, büyük boy ilânların arasında mütevazi bir vefat haberi vardı; “Armatör M. Ali İpar, 12 Haziran 2015 Cuma günü Brezilya’da vefat etmiş ve toprağa verilmiştir” deniyordu...
Türkiye’nin bir zamanlar en güçlü sermaye prensliklerinden olan “İpar” ailesinin son çileli çocuğunun da hayata veda ettiğini bu ilândan öğrendim.
İparlar’ın kim olduğunu bilmeyip de merak edenler kısa bir araştırma ile hemen herşeyi kolayca bulabilecekleri için ailenin geçmişini uzun uzun anlatacak değilim; sadece iki nesle sığan büyük bir yükseliş ile düşüşten, yaşanan felâketler ile gelen tuhaf uğursuzluklardan bahsedeceğim...
Ailenin yükselişi 1882’de Mudanya’da doğan, İstanbul’da okuyan ve asker olan Mehmed Hayri Bey’in askerlikten ayrılıp 1918’den sonra, yani mütareke senelerinde iş hayatına atılması ile başladı...
Cumhuriyet’in ilânının ardından Türkiye’nin ilk şeker fabrikasının kurucuları arasında yeralan Mehmed Hayri Bey zamanla Ankara’nın en gözde müteahhitlerinden biri olarak tanındı ve “İpar” soyadını aldı.
DÖRT KIZ, İKİ OĞLAN
Bir Osmanlı paşasının kızı olan Tevhide Hanım ile evlenen Hayri İpar’ın en büyüğü ile en küçüğü arasında 19 yaş fark bulunan dört kızı ile iki oğlu vardı. Geçen cuma günü vefat eden Ali İpar 1921’de doğmuştu ve ailenin üçüncü çocuğuydu.
Çiftehavuzlar’daki Cemil Topuzlu Köşkü’nün ardından Galatasaray’da Mısır Hanedanı’na ait Mısır Apartmanı’nı da satın alan ve daha birçok gayrımenkule sahip olan İpar ailesi servetleri, hayat tarzları ve sık sık verdikleri mükellef davetler ile o günlerin fakir Türkiyesi’nin en meşhur simaları arasında idi.
Aile, İkinci Dünya Savaşı senelerinde Amerika’ya gidip Los Angeles’a yerleşti; Hayri Bey’in büyük kızı Şaziye İpar’ın Amerika’nın en meşhur oyuncularından Gary Grant ile, büyük oğlu Ali İpar’ın da dünyanın en güzel kadınlarından Rita Hayworth’la beraber oldukları söylendi.
İparlar, savaştan sonra Türkiye’ye yanlarında bir gelin ile döndüler! Hayri Bey’in Rita Hayworth’tan ayrılan ve film işine merak salan oğlu Ali bu defa kendinden 11 yaş büyük bir başka Amerikalı aktriste, o senelerin meşhur oyuncularından Virginia Bruce’a âşık olmuş ve evlenmişlerdi! Boşandılar, ama sonra tekrar evlendiler...
Felâketler, memlekete dönüş ile başladı, Hayri Bey’in küçük oğlu Mehmet canına kıydı!
Yaşlı ve üzgün Hayri İpar 1950’lerden itibaren işlerini oğlu Ali’ye devretti ve 27 Mayıs darbesi, sonun başlangıcı oldu. Demokratlar’a yakın olan Ali İpar’ı Yassıada’ya gönderdiler, Ali Bey’in yeni satın aldığı beş adet şilebe el koydular ve “İpar dâvâsı” Yassıada’da en ses getiren duruşmalardan oldu.
Ali İpar iki sene ağır hapse mahkûm edildi, şileplerin âkıbeti senelerce tartışıldı ama Haliç’te gözler önünde çürütülüp hurdaya çıkartıldılar! Ali Bey 1962’de serbest bırakıldı ve hemen yurt dışına gitti. Memlekete seneler sonra dönebilecek, bir ara seçimlere de katılacak ama kazanamayınca gidip Brezilya’ya yerleşecekti.
MAHKEMELİK OLAN RAPORLAR
Yaşanan felâketlerin perişan ettiği Hayri İpar hayattan 1966’da ayrıldı, kızlarından Muazzez Hanım da 1972’de canına kıydı ve 1976’da İparlar’ın büyük kızı Şaziye Hanım vefat etti! Derken, ailenin Çiftehavuzlar’daki köşkünün satışı gündeme geldi, köşke Banker Kastelli talip oldu, hayatta bulunan iki kızkardeş, Muzaffer ve Selma Hanımlar birbirlerini dâvâ ettiler, artık çok yaşlanmış olan anneleri Tevhide İpar için akıl hastahanesinden “akıl sağlığı yerinde değil” raporu alındı, rapor sonra iptal edildi, iş mahkemeye düştü ve köşk neticede Kastelli’nin oldu!
Oğlunu seneler önce kaybetmiş olan Muzaffer Hanım 2002 Haziran’ında vefat etti, kızkardeşi Selma Hanım da hayattan ondan üç sene sonra ve ciddî sıkıntılar içerisinde ayrıldı. Köşkü satın alan Banker Kastelli’nin, yani Cevher Özden’in âkıbeti ise mâlûm... İflâs etti,Tunus’a gitti, geri getirtildi, hapse düştü, çıktı, yeniden iş hayatına girdi ve 2008’de o da intihar etti!
Brezilya’ya yerleşen ve elinde aileden kalan son gayrımenkullerden olan Galatasaray’daki Mısır Apartmanı’nı da elinden çıkartan Ali İpar’ın dün Hürriyet’teki vefat ilânını görünce, siyahbeyaz Türk filmlerindeki “fabrikatör” ve “zengin aile” imajına ilham veren İparlar’ı ve çocukluk senelerimden buyana işittiğim Çiftehavuzlar’daki felâketleri hatırladım...
Bizde önemli ailelerin geçmişleri hakkında ciddî araştırmalardan sonra kaleme alınmış eserlerin sayısı hayli azdır ve Cumhuriyet Türkiyesi’nin seneler boyunca hem ekonomik, hem de sosyal alandaki değişimini ortaya koyacak kitap, belgesel yahut “ciddî” filmler için mükemmel örneklerden biri, şanssız ve bahtsız İpar ailesidir