Hastalıkların tanısı için kullanılan yüzlerce MR, BT veya tahlil vardır ama bazen tek bir ekg ya da ciltteki döküntüyü görmek tanıyı koydurur. Ama hastalığın kesin tanısı için işte o EKG ya da döküntüyü görmek lazım.
Keşke önemli ekg’leri hastalara veremeyeceksek hastayı çıkarırken ekg’nin fotokopi ya da hastanın cep telefonuna fotosunu çektirsek çok iyi olur. Gittiği dr’da o ekg’yi görmek isteyecek ve belki farklı tanı koyabilir, tedavi uygulayabilir.
Burada ne demek istiyorum?
Öncelikle bahçeme bir hayvan girdi (çarpıntı=hayvan) denildiğinde çarpıntının çok farklı tipleri olacağından çarpıntının yani hayvanın sincap (sinüs taşikardisi), tilki(AVNRT), kurt (a.flutter)veya ayı (VT, arreste yol açmış Brugada) olmasına göre tedavi değişir. Bahçeye giren Hayvanın (hastalık ya da semptomun) ne tip olduğu için kamera kaydı ya da fotosu lazım yani ekg ya da döküntünün görülmesi/fotosu lazım.
Keşke çalıştığımız yerlerde ekg sadece monitörde /bilgisayarda kalıyorsa ya da print ettiniz ama hastaya vermeniz yasak ise en azından monitördeki ya da masadaki print olmuş EKG’yi hastanın kendi cep telefonuna çektirip bunu sakla veya farklı doktora gidersen gösterirsin dememiz daha iyi olmaz mı. Epikrize siz EKG’yi yazsanızda belki diğer dr farklı düşünecek, ilk tanıyı koyan merkez mutlak doğru tanıyı koymuş olmayabilir ya da epikriz e-devlete düşmeyebilir, hasta kaybedebilir.
Bakın 2 örnek.
Geçen hafta bu konulara uygun farklı 2 hasta gördüm
1.hasta. Hasta orta yaş. Kalp dışı bir cerrahinin Postoperatif hemen sonrasında kardiak arrrest oluyor ve CPR/defibrilasyon ile dolaşım döndüğünde hastanın hemen çekilen sinüs EKG’sinde tip 1 Brugada sendromu görülüyor ve hastaya ICD öneriliyor ama hasta kabul etmiyor (epikrizde yazıyor). Hastaya verilmiş Brugada EKG’si yok. Sadece epikriz var.
Hastanın aylar sonra gittiği birkaç doktordaki EKG’leri sinüs ritmi ama Brugada paterni yok, yani postop 1 yıl sonraki EKG’de Brugada paterni yok ve EKG normal tamamen. Hastada epikrizde Brugada yazması dışında hastaya verilmiş bir Brugada EKG’si veya e-devlette Brugada EKG’si yok. Hastanın arrest sonrası EKG’sinde Brugada var iken sonradan düzelmiş olabilir yani İntermittan Brugada olmuş olabilir.
Bu hastada operasyondan aylar sonra çekilen EKG’sine bakıp bu EKG normalse sende Brugada yok diyemeyiz, arrest sırasındaki EKG’yi görmeliyiz. Yani arrest sırasında bahçeme girip çıkan hayvanın (ayı ya da kaplan vb) kamera kaydı (ekg’si) görmeliyiz yoksa hayvanın girip bahçeye zarar verip (arrest) sonra çıktığı günlerdeki yeni kamera kayıtlarında (EKG) herhangi bir hayvan izi yok olunca (EKG normal) bu bölgede hiç ayı-kaplan vb yok diyemeyiz ve bu hayvanların (Brugada sendromu) ne zaman tekrar gelip zarar vereceğini bilemeyiz ama biz önlem almalıyız yani ICD gerekebilir.
Keşke bu hasta ICD kabul etmesede hastaneden çıkarken epikrizin yanında Brugada’nın saptandığı EKG’nin fotokopisini veya fotokopi zor ise fotosunu çekip hastaya bak bunu gidersen başka doktorada göster diye söylense daha doğru olmaz mı? Yani en azından ekg’nin aslını veremiyorsak ekg’nin fotokopi ya da en azından fotosunun verilmesi yanlış olur mu? Bu önerim yanlış mı? Yazarsanız veya farklı öneriniz olursa sevinirim.
Bu hastada geçmişe dönük Brugada olan EKG’sine bireysel gayretlerimle ulaştım ve gerçekten tip 1 Brugada sendromu ve arrestten geçtiği için ICD için hastayı ikna etmeye çalışacam. Eğer hastanın bana geldiği (10 gün önceki yeni ekg)ekg’ye baksaydım Brugada yok idi ama unutmamalı ki preoperatif EKG normal bile olsa hastanın kanalopatisi varsa bu istirahat preop ekg’sine yansımamış olabilir ve ameliyat sırasında/sonrasında hastada ateş olduğunda ya da sodyum kanal blokajı yapan bir ilaçla karşılaştığında Brugada ortaya çıkıp VF ve ölüme yol açabilir.
Ben şimdi bu hastada son eklere baksam Brugada değilsin sende sorun yok demem doğru olmazdı ve arrest sırasındaki ekg’ye ulaştım ve gerçekten Brugada idi.
İŞTE BU TÜR HASTALARA EPİKRİZE ekg yorumu vb YAZMAK ÖNEMLİ AMA BUNUN DIŞINDA DA Hastaya tipik patolojik ekg’sini fotokopi/fotosunu vererek gittiğin HER YERDE BU EKG’Yİ GÖSTERKİ VERİLECEK İLAÇ YA DA ATEŞLİ HASTALIKLARDA SANA DAHA DİKKATLİ OLSUNLAR DEMEK DAHA DOĞRU OLMAZ MI?:
Ayrıca unutmamalıki size gelen hastaların geçmişe dönük epikrizlerine kaçımız bakıyor (vakit ve yoğunluktan) veya hasta sizin önünüze koyuyor ve epikrizlerde notlar ne kadar net ve berrak okunaklı sizce….ama daha önce ilk tanıyı koyan dr tarafından uyarılmış bir hasta Brugada ekg’sini size kendi telefonundan ekg fotosunu veya fotokopisini gösterse sizin vereceğiniz ilaçın adı değişir ve hastaya farklı önerilerde bulunursunuz.
2.hasta çarpıntım var diye bir hastaneye gidiyor ve ekg çekilip 180/dk hızında bulunarak hastaya adenozin yapılıyor ve sonra hastanın eline küçük kağıda SVT-ablasyon yazılarak gönderiliyor. Hasta kendisi adenozini söyledi. SVT-ablasyon kağıdının fotosu vardı. Hasta bana muayeneye geldi. Elinde hiçbir veri yok çünkü ona da bir şey vermemişler. Epikriz yok, e-devlette yazan bir ekg ya da epikrizi notu yok. Şimdi ben bu SVT’nin AVNRT (çok büyük ihtimalle) ya da atrial taşikardi farklı bir SVT olup olmadığını nasıl anlayacam.
En azından EKG verilemiyorsada fotokopisi verilse ya da FOTOKOPİ ZOR İSE EKG’NİN KENDİSİNİN ÇIKTISI YA DA EKRANDA İSE EKRAN FOTOSU ÇEKİLSE VE BUNU SAKLA VE GİTTİĞİN FARKLI DR OLURSA GÖSTERMESİ SÖYLENSE DAHA İYİ OLMAZ MI?.
Çünkü farklı SVT ya da fasiküller VT olabilir, farklı görüş ve öneriler olabilir ve ablasyon yapılacaksada başarı ve nüks oranları ve komplikasyonları ona göre anlatılır. Çünkü SVT’ye göre bunlar değişir.
Sadece 1 foto bile tanı ve tedaviye yön veriyor. Hastanın başka bir yere gitme ihtimalini ya da ileride kontrole geldiğinde arşiv sıkıntısı olmaması için 1 foto hayat kurtarabilir.
Ben kendi hastalarıma kartlarına not yazsamda hasta için değerli ekg veya kan (yüksek kreatinin gibi) veya cilt bulgusu varsa hemen oracıkta hastanın kendi cep telefonuna foto çektirip bak bunları sakla ve gittiğin her yerde gösterki verilecek ilaç vb dikkatli olurlar diye söylüyorum. Hem dosyaları kaybedersen buradan da gösterirsin diyorum.
Bir diğer foto örneği eritema marginatum. Bildiğiniz gibi bu döküntü ARA tanısında major kriter ve 24 saat içerisinde kaybolabiliyor ve siz bu döküntüyü tam anlamamış ve 1-2 güne dermatologa git diyebilirsiniz ama hasta 2 gün sonra dermatologa gittiğinde bu döküntü kaybolabilir ve tanı için çok değerli bir bulgu kayboluyor. İşte döküntüyü ilk gördüğünüzde foto çekseniz sonradan kaybolsada dermatolog ya da kardiyolog o fotoya bakıp eritema marginatum (ARA major kriteri) tanısı koyabilir.
Bu konuda görüşleriniz ve önerilerinizi bekliyoruz.
Prof.Dr.Hüseyin Oflaz-15.01.2023
YORUMLAR